page0165

R. LXIV. O karze szatanów 157

i przylgnąć do czegoś przeciwnego, wola anioła zaś lgnie stale i nieruchomo. I dlatego, jeśli s'ę ją rozważa przed przyzwoleniem, może lgnąć i do tego i do czegoś przeciwnego (mianowicie w tych rzeczach, których nie chce z natury), lecz gdy już przylgnęła, lgnie nieruchomo. I dlatego zwykło się mówić, że wolna wola człowieka jest podatną do przeciwnych przedmiotów i przed wyborem i po wyborze; wolna zaś wola anioła jest podatną do obydwóch przeciwnych przedmiotów przed wyborem, lecz nie po wyborze. — Tak więc i dobrzy aniołowie, zawsze trzymający się sprawiedliwości, zostali w niej utwierdzeni, źli zaś grzeszący, są w grzechu zatwardziali. O zatwardziałości zaś ludzi potępionych będzie mowa poniżej.

Odpowiedź na pierwszy zarzut. Dobrzy i źli aniołowie mają wolną wolę, lecz według sposobu i warunków swej natury, jak powiedziano (w corpus paragrafu).

Odpowiedź na drugi zarzut. Miłosierdzie boże uwalnia od grzechu pokutujących. Tych zaś, którzy nie są zdolni do pokuty, tkwiąc w złem nieporuszenie, miłosierdzie boże nie uwalnia.

Odpowiedź na trzeci zarzut. Grzech, którym djabeł pierwszy raz zgrzeszył, pozostaje w nim co do pożądania aż dotąd, chociaż nie co do tego, by wierzył, że może je zaspokoić. Jak naprzykład, gdy ktoś wierzy, że może popełnić zabójstwo i chce je popełnić, a następnie odbiera mu się tę moc, niemniej może w nim pozostać wola zabójstwa, tak, że chce, by był je popełnił, lub chce je popełnić, gdyby mógł.

Odpowiedź na czwarty zarzut. To, że człowiek zgrzeszył na czyjeś poduszczenie, nie jest całą przyczyną, dla której grzech jego mógłby być odpuszczony.

Odpowiedź na piąty zarzut. Czyn szatana jest dwojaki. Jeden mianowicie pochodzi z woli świadomej, i ten można właściwie nazwać jego czynem. I taki czyn szatana jest zawsze zły, chociaż bowiem czasem czyni coś dobrego, jednak nie czyni dobrze; jak gdy mówi prawdę, by zwieść, i gdy nie dobrowolnie wierzy i wyznaje, lecz zmuszony oczywistością rzeczy. — Drugi zaś czyn szatana jest naturalny; i ten może być dobry, i świadczy o dobroci natury. A jednak nawet takiego dobrego czynu nadużywa do złego.

http://rcin.org.pl