page0172

164

Scipio — Ściśliwość

wano go w 133 bohaterskim panem miasta i dano tytuł Numanilnus Gdy w 129 wykonanie prawa rolnego przezto wstrzymał, że przeznaczonym do podziała tryumwirom chciał odjąć moc rozstrzygania wynikłych z tej sprawy sporów, następnego poranku po zgromadzeniu na którem żarliwie przeciwko przywódzcom ludu przemawiał, znaleziono go nieżywego w własnej sypialni. Według jednych umarł on śmiercią naturalną, według drugich do śmierci tej przyczynił się Papirius i inni jego przeciwnicy. Od Knejusa Scypio, wzmiankowanego stryja starszego Afrykanina, pochodziła linija Scypionów, nosząca przydomek Naso. Najpierwszy otrzymał go ów syn, Publiusz Scipio Nasica, który w r. 194 i 193 jako pretor i propretor w Hiszpanii, i w 191 jako konsul w Gallii Cyzalpińskiej Bojarów zwyciężył. Podobnie zwany syn jego, ożeniony z córką starszego afrykanina, otrzymał za dzielność swą i oględność przydomek Corculudas. Ten po dwakroćbył konsulem, 162 i 155, a cenzorem 159; w 150 zaś był najwyższym kaptanem (Pontifex Maximus). Przeciwnie Katonowi, oświadczył się on za utrzymaniem Kartaginy, bo widział w tem środek powstrzymania wzrostu przewagi pospólstwa. Syn jego, podobnie zwany, żartem przez pewnego trybuna przezwany niewolniczą nazwą Serapis, konsul 138, surowy, ostry i gorliwy, w 133 przed Chr. kierował napadem na starszego Grakcha i tak został przez lud znienawidzony, że chociaż był Pontifex Maximus, senat jednak oddalił go z Italii i wysłał doAzyi, gdzie umarł wPerga-mus. Syn jego, podobnej nazwy, znany w czasach Jugurtyiiskich ze swojej nieprzedajności i ścisłej prawości, równie z łagodności i jako mówca, tudzież słynny z humoru i dowcipu, zmarł jako konsul w 3 r. Wnukiem jego był adoptowany przez Metellusa, (juintus Cdcilius Matellus Pius Scipio, gwałtowny przeciwnik Cezara. Dom Scipionów utrzymywał się także za czasów cesa-rzów, potomkiem Scipiona azyjatyckiego był w 68 roku po Chr. niejaki Ser-viufi Kornelius Scipio Orsitus, konsul 149.

Scipion (herb). Na tarczy w polu czerwonem, cztery laski błękitne na krzyż ułożone, z tych dwie na jedne stronę idą, dwie na drugą. W hełmie pelikan, krwią z rozdartych piersi, karmiący troje piskląt.

ScisłO, maiarz, uczeń Bacciarellego. W kaplicy P. Maryi w kościele S. Krzyża w Warszawie, jest cztery obrazy jego pędzla. 1) Niepokalane poczęcie. 2) Zwiastowanie. 3; Ofiarowanie. 4) Wniebowzięcie P. Maryi. Obrazy tego malarza, będące w galeryi króla Stanisława Augusta wylicza E. Rastawiecki w Słowniku malarzów polskich.    K. Wl. W.

Scisłowska (Zofija), współczesna autorka, żona urzędnika w Lublinie, oprócz artykułów umieszczanych w Pierwiosnku pani Kraków, w^rydawała No-worocznik lubelski, pod tyt.: 1) F/jołek nar. 1844, 45 i 46 z rycinami i osobno 2) Cztery powieści obyczajowe (Warszawa, r. 1842); 3) Obrazki dla dzieci zdjęte z rzeczywistości (tamże, r. 1858); 4) Powieści dla dzieci na tle miejscowych zdarzeń osnute (Lublin, roku 1855); 5) Wspomnienia z przejażdżki. po kraju (Warszaw^ra, roku 1857, w dwóch tomach); 6) Kościół i klasztor księży bernardynów w Rodecznicy w Tygodniku illusfrowanym (roku 1865).    F. M. S.

SciŚllWOŚć, jestto własność ciał, mocą której będąc poddane dostatecznemu ciśnieniu, też ciała zmniejszają objętość swoją. W ogólności ciała przedstawiające znaczne pomiędzy cząstkami odstępy są mocno ściśliwe, lecz i w najgęstszych ciałach znajdują się pomiędzy cząstkami przestrzenie próżne, które pod ciśnieniem zmniejszają swoje obęjtość, przyczem dostrzegamy wywiązywanie się ciepła. 0 ściśliwości ciał stałych przekonywamy się codziennie,