page0195

195

ryby bił swoją żonę; pijaństwo jest rzeczą rzadką i stanowi powód natychmiastowego wydalenia z roboty. Podczas mojego całego życia wśród fabryk, widziałem tylko wyjątkowo robotnika amerykańskiego w stanie upicia się, a nigdy do mej wiadomości nie doszło, aby pijaństwo spowodowało jakieś zamieszanie w moich zakładach lub stratę czasu. Ameryka jest podobną do wielkiego ula, w którym ludzie pracowici, jak pszczoły, dzielą się na cztery kategorye.

Pierwsza obejmuje około 10 milionów rolników, którzy ziemię pieszczą swym pługiem, by raczyła dać obfite plony i wyżywić liczne stada zwierząt domowych na łąkach i pastwiskach. Ich życie ma w sobie coś rozkosznego i świętego. Pełną piersią mogą wdychać wonie przyrody, w której wszystko tchnie świeżością pierwotnych czasów. Ci pracownicy zbierają róże życia i zasługują, by im zazdrościć. Ich zajęcie jest wprawdzie wyczerpujące, lecz oni nie czują się źle. Praca bowiem jest rozkoszą i tylko próżniaków należy żałować.

Druga kategorya ludzi, to są ci, którzy pracują w fabrykach. Tych jest około 6 milionów. Tu, wśród tych ludzi, panuje geniusz wynalazczy i zręczność mechaniczna we wszystkich postaciach. Rozmaitość ich wysiłków stanowi siłę życiodajną narodu.

Jedni są zamknięci w swych laboratoryach, inni w warsztatach i fabrykach oraz kantorach przemysłowych od rana do wieczora. Czarni od dymu i kurzu, wśród wiecznego zgrzytu przeróżnych maszyn, wyrabiają ci pracownicy biegli wszystkie przed-

http://rcm.org.pi