page0212

PtATOtf.

hb

później w pismach postać jego wykrzywił i pamięć zbezcześcił, co mistrz za życia już przewidział, gdy w śnie proroczym wrona łysinę mu podrapała a potem z brzydkiem odleciała krakaniem ^l); że biednego Eschinesa pogardliwie traktował na dworze syrakuzańskim a potem przez intrygę pozbawił nawet jedynego ucznia Xenokratę sa ²), a Kedona, przez Sokratesa z niewoli wybawionego, chciał znowu kazać sprzedać³); że Arystyppa dobrą sławę oszczerstwami do szczętu zniszczył⁴); Antystenesa zaś w niegodny sposób lekceważył⁵); że nareszcie od Diona i Dionizego wyłudzał olbrzymie

') Bajka ta (Athen. Dcip. XI. p. 507 d) jest oczywista parody.i na łabędzia' który niegdyś przyśnił się Sokratesowi (zob. str. 105).

^ł) Podobno Platon nie chciał się zająć Eschinesem, gdy ten przybył do Syrakuzy, pozbawiony środków do życia (Diog. Laert. III. §. 30) ani nie wyrobił mu wsparcia u króla (Id. II. 7. §. 61), tem gorliwdćj zaś dopomógł mu Arystyp. Diogenes podaje to jednak tylko jako pogłoskę. Zarzut zaś, jakoby plan uprowadzenia Sokratesa z więzienia pochodził od Eschinesa, a tylko przez nieżyczliwość Platona nie jemu, lecz Krytonowi został przypisany (Diog Laert, III. §    36), jest

śmieszny i drobiazgowy; nareszcie plotka, że Platon zabrał mu jedynego ucznia (Athen. XI. p. 507 c) ma przeciw sobie bardzo wiarogodną wiadomość, że dla sławy Platona nie śmiał otwierać szkoły w Atenach (Diog. Laert II- 7. § 62).

³) Zarzut ten (Athen. Dcip. XI. p. 507 c), zachowany w niezbyt jasnych słowach, nie zgadza się ani z czułem wspomnieniem, które Fedonow' poświęcił w dialogu na cześć jego przezwanym, ani z prawem ateńskiem, o klóreni Hegezander, cytowany przez Ateneusza, miał bardzo niedokładne pojęcie (zob. Steinhart p. 305).

Wzmianka w Fedonie, że podczas śmierci Sokratesa Arystyp bawił w Egi-nie, uchodziła już w starożytności za przyganę; Diog. Laert. III. §. 3b nazywa ją złośliwą obmową (Biajśakkaw), a na inuem miejscu (II. 8. §. 65) nawet krzywdą (£xaxurev). Ponieważ Platon tylko sam fakt zapisuje, bez żadnej uw'agi, byłby zarzut taki zupełnie niezrozumiały, gdyby nie wiedziano powszechnie, że Arystyp dla jakićj osławionej hulanki pozostał w Eginie. Niema w tem jednak winy Platona, że współcześni domyślali się tćj rzeczy (Porówn Athen. XII. p. 544 d), W pismach swoich n/gdy Arystyppa Platon wprost nie zaczepia, a polemika przeciw Iledonikom, n. p: w Filebie, Gorgiaszu, Rzeczypospolitej i t. d. nie mogła podkopać dobrćj sławy Arystyppa. Nareszcie anegdotki o pobycie obu filozofów w Syrakuzie, są zbyt niepewne, po części zbyt niewinne, żeby mogły służyć za dowód, jako Platon ciągle psuł repu-lacyę dobrodusznemu Arystyppowi.

⁵) Między Autyslenesem a Platonem była otwarta nieprzyjaźń, u pierwszego przybierająca zwykle formę grubiańską, u drugiego nie wykraczająca po za granice przyzwoitćj krytyki. Grubiaństwa Antystenesa, kontynuowaue później w cokolwiek umiarkowańszym tonie przez Diogenesa, znajdą czytelnicy, jeżeli ich ciekawi, u Diog, Laert. VI. 1. §. 3 et 7; III. §. 35 Athen. Deip. XI. p. 507 a; V. p. 220 d. Dowodzą one jednej rzeczy, że dusze gburowate mają wrodzoną antypatyę do ludz-dobrze wychowanych. Polemika Platona jest czasem ostra, należy jednak uwzględnić.

http://rcin.org.pl