R. LXXIV.
O wszystkich siedmiu dniach wspólnie
249
przedmiotowi swemu. Słusznie się zaś podaje, że Duch poruszał się nad tem, co było nieskończone i niedoskonałe, gdyż nie było tu ruchu co do miejsca, lecz co do przewyższają 'ej wszystko mocy, jak mówi Augustyn 1 Super Gen. ad Litt. (cap. VII). — Według Bazylego zaś unosił się nad elementem wody, to znaczy rozgrzewał i ożywiał naturę wód, wiewając siłę życiową temu, co rozgrzewał, podobnie jak kura kurczętom. Woda bowiem posuida szczególnie moc żywotną, gdyż wiele zwierząt rodzi się w wodzie a nasienie wszystkich zwierząt jest wilgotne. A także życie duchowe nadaje się przez wodę chrztu świętego. Stąd powiedziano Jan III. 5: jeśli się kto nie odrodzi z wody, a z Ducha świętego.
Odpowiedź na piąty zarzut. Według Augustyna (De Gen. ad L tt. lib. II) oznacza się przez te trzy zdania trojaki byt rzeczy; pierwszy mianowicie byt rzeczy w Słowie, przez to, że powiedziano Niech się stanie, po drugie byt rzeczy w umyśle anielskim, przez to, że powiedziano Stało s:ę, po trzecie byt rzeczy we własnej naturze, przez to, że powiedziano uczynił. A ponieważ pierwszego dnia, opisuje sę stworzenie aniołów, nie potrzeba było tam dodawać uczynił. — Według innych zaś można powiedzieć, że w tem powiedzeniu Rzekł Bóg: Niech się stanie, wprowadza się rozkaz Bog i, odnośnie do stworzenia. Przez to zaś, że powiedziano stało się, wprowadza się pojęcie dokonania dzieła. Należało zaś dodać w jaki sposób się to stało, zwłaszcza ze względu na tych, którzy powiedzieli, że wszystkie rzeczy widzialne uczynił przez aniołów. 1 dlatego, by to usunąć, dodaje się, że sam Bóg uczynił. Stąd w poszczególnych dziełach, po powiedzeniu i stało się tak, dodaje się jakiś czyn Boga, albo uczynił, albo rozdzielił, albo nazwał, i tem podobnie.
Odpowiedź na szósty zarzut. Według Augustyna przez wieczór i poranek rozumie się poznanie wieczorne i ranne w aniołach, o których była mowa powyżej (R. LV1II par. 6, 7).— Albo według Bazylego (tamże) zwykło się nazywać cały czas od jego głównej części, mianowicie od dnia; jak naprzykład powiedział Jakób (Ks. Rodzaju XLVII, 9): Dni życia mego, nie wspominając wcale o nocy. Wieczór zaś i poranek przyjmuje się jako kresy dnia, którego ranek jest początkiem, a wieczór końcem. — Albo dlatego, że przez wieczór oznacza się początek