page0443

435

Sieradzkie województwo — Sieraków

nego w złotem polu, grzbietami z sobą zrośniętych, pod złotą koroną. Województwo Sieradzkie miało przywilej używania do pieczęci laku czerwonego, co tylko samym panującym służyło, a to w nagrodę, że obywatele Sieradzcy w czasie wouy z Krzyżakami, wsparli dzielnie Łęczycanów i odzyskali stracone przez nich chorągwie.

Sieraków, po niemiecku Zirhe, miasto nad Wartą w dawnem województwie, obecnie w wielkiem księztwie Poznańskiem, powiecie Międzychodzkim położone, w XV i XVI wieku, było własnością sławnej wielkopolskiej rodziny Górków. Po wygaśnieniu jej dostało się w ręce Opalińskich, a z tych Katarzyna, matka królowej francuzkiej Maryi, żony Ludwika XV, wniosła je w dom Leszczyńskich. Od króla Stanisława Leszczyńskiego nabyli tę majętność firiihlowie, a od nich Bnińscy. I ci byli ostatnią rodziną polską, posiadającą Sieraków, dziś miasteczko to jest własnością rządową. Gdy kościół miejscowy parochijalny pod wezwaniem W. W. Świętych przez Piotra Opalińskiego, wojewodę poznańskiego, około r. 1628 wystawiony, w r. 1817 spłonąwszy wraz z całem niemal miastem^ został rozebrany, nabożeństwo paro-chijalne przeniesiono do kościoła bernardyńskiego. Kościół ten dziś na farny zatnien.ony, w r. 1619 założony, skutkiem wspomnionego pożaru, utracił zupełnie dawną powierzchowność. Natomiast nie uległszy wewnątrz żadnej zmianie, zachował tu nietkniętą dawną okazałość i należy do napiękniejszych świątyń w dzisiejszej dyjecezyi poznańskiej. W kościele tym znajdują się bardzo piękne marmurowe nagrobki kilku Opalińskich. Również godne są widzenia stalia obok wielkiego ołtarza. Oprócz katolickiego, jest tu kościół protestancki, seminaryjum pomocnicze i urząd poborowy. Miasto liczy się do klas-sy III podatku przemysłowego, ma 4 jarmarki do roku; mieszkańcy trudnią się sukienn.ctwem, tkactwem i wyrobami garbarskiemi. Ludność ogólna w roku 1846 wynosiła 1,908 głów, zamieszkała w 189 domach. Stacyja pocztowa. Sieraków odległy od miasta powiatowego Międzychoda mil 2, od Poznania mil 9%.    C. B.

Sierakowski, rodzina zasłużona herbu Ogończyk, pisała się z Bogusławie w łęczyckiem, z tych znakomitsi byli:— Sierakowski (Jan), urodził się w roku 1498, z ojca Bogusława chorążego brzesko-kujawskiego, wydoskonaliwszy się w różnych umiejętnościach w kraju i za granicą, słynął szczególnie z wymowy. Będąc jeszcze w kole rycerskiem na sejmie Kokoszym pod Lwowem 1537, śmiało nalegał na panów raa, aby nieprawnie trzymane urzędy i majętności zwrócili, poprawę zepsutego w Rzeczypospolitej porządku od siebie zaczynając. Bywał na wielu sejmach, a w r. 1546 marszałkowa! w izbie poselskiej. Jako różnowierca należał do głównych podżegaczy wznieconej podówczas burzy przeciw władzy sądowniczej biskupów. Mowę którą Sierakowski miał na sejmie piotrkowskim 1548, umieścił Orzechowski w swojej Kronice, ale w skróceniu i nie dosyć wiernie. Wydrukowana w całości ze współczesnego rękopismu, znajduje się w 9-tym tomie historyi literatury Wiszniewskiego (str. 414). Ceniąc jego przymioty król Zygmunt August mianował go referendarzem koronnym, przydawszy do tego kasztelanię Lędzką i starostwo przedeckie 1559. Następnie wziął kasztelanią kaliską 1569 i w net wojewodą łęczyckim mianowany został. Mowa Sierakowskiego miana na sejmie piotrkowskim 1552, znajduje się w Pamiętniku Sandomirskim z roku 1830, wydana z dawnego rękopismu, jak się zdaje w kształcie pierwotnym. Odprawował kom-missyją do miast pruskich, i ułożył dla Elbląga niektóre prawa i urządzenia, które wyszły z druku w 4-ce, nadto umieszczone w Statucie Januszowskiego