page0494

PROBLEMY POPRAWNOŚCI NAZW. POLITYKA NAZEWNICZA

niebieskich, układów, statków i sond kosmicznych itp. Nazwy własne mają również np nasiona i odmiany różnych roślin uprawnych i ozdobnych.

Także te nazwy, o ile są włączone do rejestrów krajowych i międzynarodowych, mają prawne podstawy funkcjonowania.

POLITYKA NAZEWNICZA

Polityka nazewnicza państwa mieści się w szerszym zagadnieniu polityki językowej. Państwo, jako główna instytucja chroniąca dobra kulturalne i językowe narodu, powinno troszczyć się o szerzenie poprawnych wersji nazw własnych. W Polsce wyrazem tej troski są zarówno prawne regulacje dotyczące nazw osób i nazw miejscowych (zob. wyżej), jak i — między innymi — powoływanie językoznawczych ciał opiniodawczych, takich jak np. Komisja Kultury Języka Komitetu Językoznawstwa PAN przy Ministerstwie Spraw Wewnętrznych, Komisja Ustalania Nazw Miejscowych i Obiektów Fizjograficznych przy Ministerstwie Spraw Wewnętrznych, Komisja Standaryzacji Nazw Geograficznych poza granicami Polski przy Ministerstwie Edukacji Narodowej czy powstała niedawno Rada Języka Polskiego przy Prezydium Polskiej Akademii Nauk.

Działania normatywne odnoszą się przede wszystkim do nazw geograficznych. Wpływ polityki na nazewnictwo miejscowe widać np. w tendencji do ochrony nazw polskich o dawnych poświadczeniach źródłowych, do używania tradycyjnych, ustalonych w polszczyźnie form, np. Włochy, a nie Italia (por. polemikę na ten temat w latach 30. na łamach „Poradnika Językowego" i „Przeglądu Współczesnego").

Jednakże w związku z wpływem obcych wzorów (wiadomości zagranicznych agencji informacyjnych) i tendencji do unifikacji nazewnictwa światowego pojawiają się postacie odmienne od tradycyjnych, np. Mołdowa zamiast poprawnego Mołdawia.

Najsilniejsze wpływy na współczesne nazewnictwo polskie dotyczące obcych obiektów ma język angielski i rosyjski, jako języki głównych agencji informacyjnych (choć nadal mamy Kanał La Manche, a nie Kanał Angielski). Nie przyjmują się także narzucane pomysły unifikacyjne typu Indyk 'Ocean Indyjski' (na wzór Bałtyk, Atlantyk, Pacyfik) czy India zamiast Indie (na wzór np. Irlandia).

Na nazewnictwie swoje piętno odciska także bieżąca polityka. Duże wzburzenie wśród polskich językoznawców i historyków wywołała zmiana nazwy Katowice na Stalinogród w latach 50. Do dziś ostały się jednak

490