180 GEOGRAFIA FIZYCZNA ZIEM POLSKICH
daleko idącym zakłóceniom, których zupełne wydzielenie jest niemożliwe.
Spadek temperatury w górach dorzecza Wisły, Odry i Łaby wynosi podług’ obliczeń kremsera na 100 m. wysokości następujące
I |
IV |
VII |
X |
Rok | ||
I ) o rzecze Wisły |
0’41° |
0'52° |
0’47° |
0 42° |
0-48° |
C. |
Dorzecze Odry |
0 34° |
0-65° |
0-67° |
0-58° |
0‘56° |
c. |
Dorzecze Łaby |
0-40° |
0-69° |
0-66° |
0-59° |
Q-58° |
c. |
Najpowolniejszy spadek |
O GO o |
0 43° |
0-38° |
0-38° |
0-41» |
c. |
Najszybszy spadek |
0-62° |
0-83° |
0-82° |
0-67° |
0 71° |
c. |
Okazuje się z tego zestawienia tak ogromna zmienność zjawiska obniżania się temperatury z wysokością, że wyprowadzenie ilościowych wartości klimatologicznych dla jakiegoś kraju, należy uważać za Wykluczone. Doświadczenia, poczynione w dorzeczu Wisły skłoniły Kremsera do matematycznego rozwiązania tego problemu, a dokonał tego, uw aźając temperaturę jako linearną funkcyę wysokości absolutnej, szerokości i długości geograficznej każdej miejscowości. Przykład Kremsera znalazł dosyć licznych naśladowców. Postępowanie to muszę jednak uważać za nieuzasadnione. Rezultat matematycznych dociekań Kremsera dał następujące rozmiary spadku temperatury w Karpatach dorzecza Wisły.
Spadek temperatury na 100 m. wysokości.
I |
IV |
VII |
X |
Kok | ||
Karpaty Zachodnie (Kremserj |
0-51° |
0-67° |
0;59° |
0-50° |
0-64° | |
Npwytarg |
— Zakopane |
0-24° |
0-80“ |
0-56° |
0 24° |
0-36° |
Kraków — |
Zakopane |
0-42» |
0 40° |
0-35° |
0-32° |
042° |
Kraków — |
No wy targ |
0-86° |
011° |
0 22° |
0-35° |
0-460 |
Kraków — |
Mogilany |
0-33° |
0-72° |
0 61° |
0-39° |
0-40° |
W^artościom Kremsera przeciwstawiłem kilka ilości, opartych na spostrzeżeniach szczegółowych. Porównanie podwójnych stacyi Kraków-Zakopane okazuje przez cały rok jednostajny i nieznaczny spadek temperatury. Przyczyny tego zjawiska wyjaśnia porównanie temperatury Nowytarg-Zakopane i Kraków-Nowytarg. Zakopane jest w jesieni, a zwłaszcza w zimie, ogromnie ciepłe w porównaniu do Nowegotargu. W zimie temperatura wprost rośnie od Nowegotargu ku stokom Tatr. Przyczyn teg-o jest sporo. Pomijając niedostatecznie u nas stwierdzony, ale niewątpliwy wypływ wiatru halnego który w późnej jesieni i w zimie przedstawia dla górnych piątr Podhala