194 geografia fizyczna ziem polskich
sen): 2, mniej (Hela -f-Królewiec Poznań -+- Warszawa): 4. Różnice te wynoszą:
I IV VII X Rok Ampl.
1-8° 07° 0-3° 1-2° 1-0° 1'3°
Dziedzina pojezierna jest w ciągu całego roku przedewszystkiem chłodna, a mimo to, jakoteż mimo znacznej nadwyżki temperatury jesieni nad wiosną, co jest też cechą klimatów morskich, przeważają -w niej przecież znamiona klimatu lądowego. Wystarczy nadmienić, że amplituda roczna stacyi pojeziernych jest nawet od amplitudy stacyi: Poznań i Warszawa, jeszcze o 03° większą mimo o 100 km. bliższego położenia względem Bałtyku.
Klimat pojezierza, typowo rozwinięty zapewne także w obszarze innych nadbałtyckich płyt np. żmudzkiej i inflanckiej, przechodzi poza wielkiemi dolinami w rozległych i wyższych płytach źródłowych ■w pokrewną sobie dziedzinę klimatyczną.
9. Dziedzina iV, kontynentalna, chłodna.
Płyty źródłowe na N i NE od Polesia. Klimat kontynentalny, typ północny. Cechy fizyograficzne tej dziedziny przedstawiają spotęgowany obraz dziedziny poprzedniej. Obfitość lasów, wód stojących, w glebie przewaga typów nieprzepuszczalnych, ułatwiają w wysokim stopniu parowanie wody w lecie, potęgują zachmurzenie, łagodzą temperaturę gorących miesięcy w tej mierze, że cechą główną tego typu kontynentalnego klimatu, jest przedewszystkiem w pewnym znacznym stopniu łagodne lato. A jest to przecież już dziedzina niewątpliwego klimatu kontynentalnego. Ruch roczny temperatury stacyi, uporządkowanych jak zwykle podług długości geograficznej jest następujący:
I IV VII X Rok Ampl. 7-4° 3-4° 17-3° 4-6° 4-4° 24-7° 7-7° 4-3° 17-9° 4-8° 4-6° 2560 W2° 4-3° 17-7° 4-6° 4-5° 25-90 8T60 4-70 18 5° 5-0° 5 0° 271°
Wyżny Wołoczek 57°35' 34«34' 166 10-2® 2-7° 17-4° 340 3-3® 27'6» Moskwa .... 55°50' 37u37' 176 1U.8® 31° 18*2® 3'8° 34° 29'0°
Amplituda roczna, przewyższająca o więcej niż 5° amplitudę dotychczas poznanych dziedzin, jest najdobitniejszem znamieniem jej kontynentalizmu. Wobec wspomnianej i wytłumaczonej łagodności lata, występuję klimatyczna skrajność tej dziedziny w tern bardziej srogiej zimie.