tpn 1 22483401

Eugeniusz homer: klimat ziem polskich 221

dalekim południowym wschodzie ziem polskich najwyższa suma roczna opadu jest w istocie względnie niską; roczne Max. opadu Odessy wynosi 625 mm., Mikołajowa 515 mm., Oczakowa nawet tylko 458 mm., ale też ta ostatnia wartość jest z górą trzy razy większą od Minimum Oczakowa, które wynosi tylko 139 mm., wartość pospolitą dla nad-kaspijskich pustyń.

Zupełnie wyjątkowe stanowisko zajmuje dziedzina górska, zawsze bogata w obfite i częste deszcze. Jakkolwiek różnica 34°/₀ między najniższą, a najwyższą sumą opadów w Poroninie jest niezupełnie pewną, ani nawet porównawczą z innemi cyframi tej kolumny z powodu krótszego, 15-letniego okresu obserwacyi, to niemniej mała zmienność wilgotnego klimatu górskiego zdaje się nie ulegać wątpliwości.

W następnych dwu kolumnach podano ilość miesięcy, najważniejszych dla wegetacyi, tj. V—VIII, bądź wybitnie suchych (suma opadu poniżej 25 mm,), bądź wybitnie wilgotnych (suma opadu ponad 100 mm.). Względna obfitość suchych, zarówno jak wilgotnych miesięcy w dziedzinie nadbałtyckiej, jest następstwem ścierania się dwu wpływów: wielkiej wilgotności powietrza morskiego, a więc tendencyi klimatycznej do obfitych opadów z wpływem morfologicznym niskich plaży, utrudniających proces kondenzacyi pary wodnej; dwa typy pogody są więc właściwe wybrzeżom Bałtyku: silne zachmurzenie ze skąpymi opadami, albo częste opady przy zmiennem zachmurzeniu Następne dziedziny niżowej Polski wykazują stale ku E i SE rosnącą częstość miesięcy posusznych, a równocześnie malejący udział miesięcy wilgotnych. Jeśli w dziedzinie stepowej, sięgającej na N aż po Kijów jest 17% miesięcy wegetacyjnych posusznych, to znaczy, że na trzy lata wypadają tam 2 miesiące niewątpliwie szkodliwe dla wegetacyi; nad morzem Czarnem niebezpieczeństwo posuszy jest jeszcze dwa razy większe, a raczej jeszcze większe, gdy zważymy potęgujący się ku S skwar lata. Łagodność lata w reszcie dziedzin Polski sprawia, że nawet choć rzadziej powtarzające się susze, są mniej .groźne dla produkcyi rolnej, aniżeli częściej się powtarzające lata wilgotne.

Obfitość lat wilgotnych w^r dziedzinie górskiej, jest naturalnem następstwem wyższych wogóle opadów atmosferycznych.

Wspomniałem powyżej, że na pobrzeżach Czarnomorskich lata najbogatsze w opady nie są zgoła wilgotne. Zupełnie to samo stosuje się do bogatych w opady letnich miesięcy. Miesięczny opad ponad 100 mm. nad morzem Czarnem, na polskich nizinach, a nad Bałtykiem, to nie są zgoła zjawiska teźsame. Niech cyfry mówią. Poniżej zestawiam miesiące z ponad 100 mm opadem dla stacyi Puttbus