tpn 1 22481101

390 GEOGRAFIA FliiYCZNA ZIEM POLSKICH

Pierwszy od północy łańcuch, Beskidzki, stanowi zewnętrzną krawędź łuku Karpat i składa się z Małych Karpat, Bielaw, Zachodnich Beskidów i Wschodnich Beskidów.

Łańcuch drugi, Tatrzański, jest oddzielony od poprzedzającego dolinami dolnego Wagu, Czarnej Orawy, górnego Dunajca i Toryski, a składa się z Inowca, Wiaternych Hal, Małej Fatry z Orawską Magóra, z Orawsko-Liptowskich Hal, z Tatr, ze Spiskiej Magury i z Braniska.

Łańcuch trzeci, Fatrzański, oddzielony od poprzedniego dolinami Nitry, Turczanki, górnego Wagu, górnego Popradu i górnego Hornadu, składa się z Ptacznika, z pasma Szczawmickiego i Krze-mnickiego, z Wielkiej Fatry, z Niżnych Tatr i pasma Hnileckiego.

Łańcuch czwarty, Uhroński, oddzielony od poprzedniego dolinami Nereśnicy, górnego Hronu, górnej Siany (Sajo) i górnej Bodwy, składa się z pasma Jaworyjskiego, z pasma Uhrońskiego i ze Słowackiego Krasu.

Piąty i ostatni łańcuch, Matrzański, oddalony od poprzedzającego dolinami Ipoli, Rymy, dolnej Siany i Hornadu, składa się z pasma Czowanioskiego, Czerhackiego, z Matry, z pasma Bukowskiego i z Hedziali.

Z tych pięciu łańcuchów tylko pierwszy prawie w całości, zaś z drugiego tylko jedno pasmo (Tatry) wraz z przyległemi dolinami do Polski należało.

Położenie Tatr. Ich hydrografia. Opis Karpat rozpoczynamy od Tatr, chociaż te do drugiego łańcucha należą, a to z tego powodu, że przedstawiają one pod każdym względem najznakomiciej rozwinięte pasmo górskie, i że szczegóły, przy ich opisie uwzględnione, będą mogły służyć za miarę tychże samych stosunków' przy innych pasmach przedstawionych. Łączą się Tatry z dwoma innemi pasmami drugiego łańcucha, mianowicie na wsch. ze Spiską Magórą, na zach. z Orawsko-Liptow^;skiemi halami, a zamknięte wraz z nimi szczelnie przez cztery rzeki, dają osobny dział tegoż łańcucha, nazywany działem Tatrzańskim. Odgraniczenie tego działu przez rzeki tak się przedstawia. Spadają T. z obu stron ku tektonicznym zapa-dłościom, mianowicie po stronie półn. ku Orawsko-Nowotarskiej, po połudn. ku Spisko-Liptowskiej dolinie. Tamtę odwadniają rzeki Orawa i Dunajec, tę Wag i Poprad. Obie pierwsze powstają w T., ale rozchodzą się w ten sposób, że Orawa płynie ku zach., a dobiegłszy do końca tatrzańskiego działu, skręca ku płd. i przerwawszy drugi łańcuch zach. - K., łączy się z płynącym również ku zach., a uchodzącym do Dunaju, Wagiem. Dunajec zaś płynie ku wschodowi, ale opuściwszy dolinę Nowotarską, skręca ku płn., łączy się na San-