tpn 1 22484501

524 GEOGRAFIA FIZYCZNA ZIEM POLSKICH

	popisowi r 1875 (Sn.)			dorośli mężczyźni
	L.	W. S.		L.	W. S.
Niemcy.....	375	1683 mm.		•
Liwowie ....	—	—	Waldhauer	100	1736 mm
Estowie ....	1167	1665 »	Grube	100	1652 » ^1
Łotysze zachodni	3280	1678 >	Waeber	60	1704 »
Łotj sze wschodni Żydzi......	174	1631 »	jg. Witebska (T.-H.)	68	1636 »

wych (1875), w grodzieńskiej 26186 i 2728, w wileńskiej 28678 i 3604 w mińskiej 33074 i 3936. Zetknęły się tutaj różne szczepy: Litwini, Białorusini, Polacy, ale wszystkie prócz Żydów, w porównaniu z Królestwem Polskiem, są wzrostu wyższego: wzrost 935 popisowych Żmudzinów 1657 mm., 4398 Litwinów 1642, 2352 Białorusinów 1638, 580 Polaków 1644, 2122 Żydów 1610. W tym wykazie Żmudzini, bliżsi Bałtyku, są naogół roślejsi od Litwinów, ci zaś od Białorusinów, jeszcze dalej odsuniętych od morza. Ale to dlatego, że uległy zatarciu różnice miejscowe. J. Talko-Hryncewicz. czyniąc poszukiwania nad Zmudzinami częściowo w gub. suwalskiej, częściowo w kowieńskiej, znalazł dla nich 1639 mm. (L = 260), dla Litwinów zaś właściwych 1658 mm. (L - 158). Innemi słowy, zasada odległości od Bałtyku działa, ale rozmieszczenie wzrostu bynajmniej nie jest jednolite.

a)    Stosunki kształtują się najprościej bodaj w gub. kowieńskiej; przynajmniej w wieku lat popisowych, ostro zarysowywa się różnica pomiędzy powiatami telszewskim i rosieńskim, żmudzkimi, z jednej strony, a pozostałymi, litewskimi, z drugiej. Wzrost wynosił: (p. str.525).

b)    Gubernie: wileńska, grodzieńska i mińska przedstawiają obraz już bardziej złożony. W powiatach środkowych tego terytoryum młodzież popisowa jest roślejszą. Wzrost wynosił (W. S. wyprowadzony z liczb 1875 i J874— 1883) w pow. oszmiańskim 1639 mm., wileńskim 1638, trockim 1645, święciańskim 1647, lidzkinr 1645, grodzieńskim 1640, wołkowyskim 1642, prużańskim 1640, Słonimskim 1643, słuckim 1639, pińskim 1641, mińskim 1640. A w pośrodku tych powiatów istnieją odosobnione dwa powiaty o niższym wzroście: wi-lejski 1629 mm. i nowogrodzki 1633 mm.

1

Według naszego obliczenia. Grube podaje tylko 1642 mm.