tpn 1 22487301

652 GEOGRAFIA FIZYCZNA ZIEM POLSKICH

ropejskich, obecnie odbiegli oni w znacznej mierze nie tylko od typu zasadniczego, ale i od krewniaków swoich, przebywających tu i ówdzie w Rosyi. Dr. J. Talko-Hryncewicz w przyczynku swoim do ich charakterystyki fizycznej wykazał, że w przeszłości musieli niegdyś posiadać w mierze znaczniejszej krew mongolską, która się rozpływała zwolna w żywiole miejscowym. Aż 82'42°/₀ Tatarów litewskich przy nieco wyższym wzroście (W. S. = 1628 mm.), o czaszce zbliżającej się do pośredniogłowej (średni Wg = 81'89), o węźszem czole (średni Wcz — 59'59, W pt == 78'08;, twarzy węższej a bardziej wydłużonej' (średnie: Wtw = 87'34, Wcz tw. = 7L32), nosie prostym, oczach mniej głęboko osadzonych i równolegle stojących, zbliża się do typu europejskiego krajowców, i tylko u 17'58“/₀ występują właściwości typu mongolskiego. Możliwa i nawet bardzo prawdopodobna, iż z obcą domieszką Muslimowie już przybyli na Litwę, ale także jest rzeczą niewątpliwą, że od tego czasu ta domieszka wzmogła się znacznie.

Ale ważniejszą jest sprawa w stosunku do Żydów, tworzących żywioł bardzo liczny w społeczeństwie naszem.

Jak wynika z liczb przytoczonych w odpowiednich miejscach pracy niniejszej, są oni wzrostu niższego od ludności miejscowej, wątlej zbudowanej klatki piersiowej, czaszki krótszej i węższego czoła, twarzy pospolicie dłuższej, obficiej uposażeni w pierwiastki typu ciemnego, oraz nosy garbate. Ale pomimo odrębności kultura! nej Żydzi, na przestrzeni ziem polskich i dzielnic ościennych, bynajmniej nie są jednolici w⁷ właściwościach swoich fizycznych, a co ważniejsza, to różnice miejscowe, nieraz znaczne, pozostają w stosunku niejakim do właściwości żywiołów rdzennych danej okolicy. Gdy mowa była o Galicyi, zwrócono uwagę na to, jak wzrost Żydów i wskaźnik główny kształtują się w różnych jej dzielnicach: Żydzi byli roślejsi lub bardziej krótkogłowi tam, gdzie ludność rdzenna była roślejsza i miała wyższy wskaźnik główny; nawet i obfitość blondynów pomiędzy dziatwą szkolną nie uchyla się od tego upodobnienia. Naturalnie, wobec znaczniejszej siły dziedzicznej ciemnych oczu i ciemnych włosów, zwłaszcza zaś kształtów nosa i osady oczu, upodobnienie to daje się szczególniej zauważyć w kształtach twarzy, oraz w⁷e wzroście. Do liczb tam podanych dorzucimy jeszcze parę, zestawiających Żydów⁷ z ludnością rdzenną na przestrzeni dzielnic badanych: ipatrz str. 6531.

Tj. Zyd/i mężczyźni w bardzo znacznym stopniu wykazują wahania równolegle do wahań mężczyzn z pośród ludności rdzennej w zakresie rozpatrzonych właściwości: naturalnie równoległość ta nie jest doskonałą, ale bądź co bądź istnieje. Natomiast wśród kobiet