112

A HibUl. IM1U.1 .Vvu    --u, r ), buui :uO

ISBN D4H1II ł-7. © l>. »N TOS >»W

112    4 BLDOWA CZĄSTECZKI

kowa bierność chemiczna gazów szlachetnych (helowców), wskazująca, że konfiguracja ośmioelckuonowa. oktet nr^:/»* (konfiguracja dwuelektronowa ls² w przypadku helu), najbardziej zewnętrznej powłoki elektronowej jest szczególnie trwała. Na tej podstawie została wysunięta hipoteza, ze atomy innych pierwiastków, łącząc się z sobą. a więc tworząc układ hardziej trwały niż wolne atomy, przyjmują konfigurację elektronową analogiczną do konfiguracji gazów szlachetnych.

Według Ko&sela. jeżeli powstaje wiązanie jonowe, atomy dwóch łączących się pierwiastków zyskują konfiguracje elektronowe gazów szlachetnych w ten sposób, ze atomy pierwiastka określonego jako clektrododatni tracą swoje elektrony walencyjne na rzecz atomów drogiego pierwiastka, elektroujemnego Wytworzone w ten sposób jony. dodatni i ujemny, przyciągające się dzięki działaniu sil elektrostatycznych, tworzą w przypadku ciał stałych uporządkowaną strukturę. Strukturę taką przedstawiamy za pomocą układu punktów podających położenie atomów, zwanego siecią przestrzenną (p. 7.3).

Jako przykład rozpatrzymy chlorek sodu. Nad. Atom sodu ma konfigurację elektro nową ls² 2s'p' 3s'. Usunięcie jednego elektronu przeprowadza go w jon Na' o konfiguracji elektronowej ls^: 2s²/>*. takiej samej jak konfiguracja neonu. Elektrony oddawane przez atomy sodu są przyłączane do atomów chloru (o konfiguracji l.r* 2s^tp^r' 3,171'). które przechodząc w jony chlorkowe, zyskują konfigurację argonu ls² 2s^:p⁶ 3s^,p^,\ W sieci przestrzennej chlorku sodu jony ułożone są w ten sposób, że każdy jon Na* otoczony jest sześcioma jonami Cl^- 1 odwrotnie, każdy jon Cl" otoczony jest sześcioma jonami Na* W tego rodzaju jonowej sieci przestrzennej me udaje się wyróżnić pojedynczych cząsteczek NaCI. można co najwyżej traktować cały kryształ jako jedną olbrzymią cząsteczkę.

Innym przykładem związku jonowego jest fluorek wapnia. CaFj. Atomy wapnia o konfiguracji !<•' 2s^!p^f' 3$^,p^b 4s\ oddając po dwa elektrony, przechodzą w jony Ca" o konfiguracji argonu ls^: 2r²/>^A 3s²p*. Atomy Huoni (ls² 2s²/r). przyłączając po jednym elektronie, przechodzą w jony fluorkowe, F~, o konfiguracji neonu ls² 2y^:p^A. Na jeden atom wapnia przypadają zatem dwa atomy fluoru. Sieć przestrzenna CaF_: ma strukturę udmienną od sieci NaCI Każdy jon wapnia jest otoczony ośmioma jonami fluorkowymi. każdy jon fluorkowy natomiast — tylko czterema jonami Ca²*. Również i w tym przypadku nie udaje się w sieci przestrzennej wyróżnić pojedynczych cząsteczek.

Siły działające pomiędzy jonami w NaCI 1 CaFj oraz w innych związkach jonowych są znaczne, co powoduje, że substancje te mają wysokie temperatury topnienia. Po stopieniu przewodzą dobrze prąd elektryczny, a to na skutek obecności ruchliwych jonów. Ich temperatury wrzenia są z reguły baidzo w ysokie Jest przy tym rzeczą bardzo wątpliwą, czy w cząsteczkach przechodzących w stan gazowy zostaje nadal zachowane wiązanie jonowe.

Wiązanie jonowe tworzy się wówczas, gdy atomy jednego z. reagujących pierwiastków łatwo oddają, atomy drugiego natomiast łatwo przyłączają elektrony.

Nic można jednak oczekiwać takiego przekazania elektronów i utworzenia jonów, jeżeli obydwa rodzaje atomów wykazują taką samą lub zbliżoną tendencję do przyjmowania 1 oddawania elektronów. Według Lewisa w takim przypadku dążność atomów do