114

A HibUl. IM1U.1 .Vv»i    r„, r ), buui :uO

ISBN D4H1II ł-7. © l>. »N TOS »*}

IU

4 BUDOWA CZĄSTECZKI

Łatwo zauważyć, żc dzięki utworzeniu wspólnych par elektronowych każdy z atomów w cząsteczkach CCK i PCK uzyskuje pełny oktet elektronowy. Wyjątek stanowi wodór, dla którego trwałą konfiguracją elektronową jest konfiguracja helu. a więc nic oktet. lecz dublet elektronowy (2 elektrony). Oktet elektronowy, u w przypadku wodoru dublet, nie stanowią bynajmniej jedynych trwałych konfiguracji w cząsteczkach kowalencyjnych Jako przykłady wystarczy podać bardzo trwałe cząsteczki PCK lub SF*. którym przypisujemy wzory:

wskazujące na utworzenie układu 10-clckUonowcgo wokół atomu fosforu i 12-clck-tronowego wokół atomu siarki Tego rodzaju układy pojawiają się tylko w przypadku pierwiastków rozporządzających wolnymi orbitalami <1 w powłoce walencyjnej, nic pojawiają się natomiast w przypadku pierwiastków pierwszego i drugiego okresu układu periodycznego, a więc wówczas, gdy atom centralny w powłoce walencyjnej ma tylko orbitale Is lub Ir i 2p.

Za wykorzystaniem orbitali d do tworzenia wiązań kowalencyjnych, zwłaszcza w przypadku oksokwasów, takich jak kwas siarkowy, kwas fosforowy czy kwas nadchlorowy. przemawia następujące rozumowanie Dla każdego z tych kwasów można zaproponować wzór elektronowy, wzór I.cwisa, w którym spełniona będzie reguła oktetu Dla kwasu siarkowego na przykład będzie on mieć postać:

o

II-O S O-ll

o

Konsekwencją takiego wzoru, często podawanego w dawniejszej literaturze, jest jednak zgromadzenie nadmiernego elektrycznego ładunku dodatniego na atomie starki Atom len w stanic elektrycznie obojętnym ma bowiem 6 elektronów walencyjnych. W cząsteczce ILSCL jest natomiast otoczony czterema parami elektronowymi dzielonymi wspólnie z czterema atomami tlenu, „przynależą" więc do niego tylko cztery elektrony. Formalnie biorąc, należy mu więc przypisać ładunek F2r. Równocześnie dwa spośród atomów tlenu związanych z atomem siaiki (atomy tlenu nie tworzące grup OH), korzystając ze wspólnych par elektronowych, „zyskują” niejako po 1 elektronie, zyskują po -c. Możemy to zaznaczyć

II O

O II

O: