g0 bmp

_& Andrzejewska-Goiec, L. Świątek.

Preparat: postać schizonta w erytrocycie, rozmaz krwi ludzkiej; preparat trwały, barwiony barwnikiem Giemsy.

Obserwacja. Pow. 1000x. W preparacie widać liczne krwinki czerwone niezarażone, sporadycznie również krwinki białe i nieliczne krwinki czerwone z postacią schizonta w środku.

Cytoplazmą jest zabawiona fioletowoniebiesko. jądro - silnie fioletowo, tak samo ziarnistości hemozoiny. Zarażone krwinki są pj3wigtezenie,.odbawiQne i zawierają czero.wnpfipletowe ziamisto-śęTŚchuiffnera.

Rysunek: erytrocyt ze schizontem oraz, dla porównania, erytrocyt niezarażony.

2. Gatunek: Płasmodium malariae (Laveran¹) Grassi et Feletti - Zarodziec pasmowy ^^c

Jest pasożytem człowieka i komara w strefie tropikalnej i subtropikalnej (Afryka ..tropikalną, Ameryka Południowa, Indie).Występuje rzadziej mz P.vivax.

Budowa, rozwój i zarażenie (ryc. 19) - podobne jak u zarodźca ruchliwego. Najważniejsze różnice w budowie;.    ..... __________..._______________

(a) schizont nieruchomy, opasujący równikowo erytrocyt (ślad nazwa gatunkowa pasożytah (§) w erytrocycie nie zauważa się zmian, zachowuje on normalną wielkość i bawę, brak także ziarnistości Schiiffhera.

Ryc. 19. Zarodziec pasmowy (objaśnienia jak na ryc. 18).

Chorobotwórczość. Wywołuje ziarnicę czterodniową, tzw, czwartaczkę (plasmodiasis, malaria ąuariana), w której napady gorączki pojawiają się co 72 godziny. Choroba ta jest bardziej niebezpieczna niż trzeciaczka, daje powikłania (nerczyca).

Wykrywanie, zapobieganie i zwalczanie - jak w przypadku P. vivax.

3. Gatunek: Płasmodium falciparum (Welch) Schaudinn - Zarodziec sierpowy

Pasożyt człowieka i komara, występuje w strefie tropikalnej i subtropikąlnej..W J^łołsce.notowano przypadki (także śmiertelne) zarażenia tvm zarodźcem (zimnica zawleczona).

Budowa, rozwój (zarażenie - jak opisano przy Płasmodium vivax i P. malariae. Sporogonia P. fal-ciparurnwymaga temperatury powyżej 20 “C, dlatego rozwija się on wyłączni^ wjjającl^.tropikalnych T^btropikalnych.^:^^a'dhrćże różnice,(ryc. 20): zarodziec sierpowy powoduje często zarania mnogie krwinek (spotyka się wówczas w erytrocycie 2-6 małych pierścienTo średnicy ok. I jim); schizont jest memshliwy. Rozwój schizonta i jego podział odbywa sjg w naczyniach włosowatych różnych narządów.

31

1

Laveran - francuski lekarz, który odkrył zarodźce we krwi człowieka w 1880 roku. W1907 otrzymał za to nagrodą Nobla. Nagrodą Nobla za wyjaśnienie etiopatologii zimnicy uzyskał w 1902 roku Ross.