g6 bmp

_______£. Andrzejewska-Golec, L. Świątek

widzenia oraz ślepoty. Natomiast wągrzyca mięśni, nawet przy intensywnej inwazji, może przebiegać bezobjawowo.

^y^^ryⁱ?⁽ⁱⁿ^^e' Zarażenie u człowieka wykrywa się na podstawie identyfikacji proglotydów macicznych (ż liczbą 7-15 odgałęzień macicy) i dojrzałych (trójpłatowy jajnik) wydalanych z kalem.

Obecność jaj w kale pozwala wykryć tasiemczycę, ale nie daje podstawy do rozpoznania gatunku pasożyta; jaja o podobnej budowie mają również inne gatunki Taenia. Cechą istotną w rozpoznawaniu tasiemca uzbrojonego jest obecność haków na skoleksie.

Zapobieganie polega głównie na:

a.    leczeniu osób z teniozą, będących stałym źródłem zarażania; wykryte przypadki teniozy pod

legają u nas obowiązkowi rejestracji w stacji sanitarno - epidemiologicznej;

b.    zabezpieczeniu miejsc ustępowych przed dostępem zwierząt - żywicieli pośrednich^ c^unikaniu spożywania surowego mięsa wieprzowego pochodzącego z pokątnego uboju

Wągry w mięsie giną w ciągu co najmniej 4-ech dni w temp. -10°C. Skuteczniej zabija się je przez gotowanie.

***

Preparat. 1. skoleks, 2. proglotydy maciczne; preparaty trwałe, barwione.

Obserwacja. Pow. 75x lub 300x.

Ad 1. Widać skoleks o średnicy ok. 1 mm, z kubkowatymi przyssawkami oraz hakami osadzonymi na ryjku. Szyjka daje początek proglotydom młodocianym o kształcie spłaszczonych prostokątów, nakładających się tylną szerszą podstawą jeden na drugim.

Ad 2. Proglotydy maciczne kształtem podobne do tychże u T. saginatus, ale nieco mniejsze, o wymiarach 6x12 mm. Macica z 7 -12 rozgałęzieniami bocznymi z każdej strony (ryc. 49).

Rysunek: skoleks, szyjka i kilka proglotydów młodocianych oraz macicznych. Zwrócić uwagę na budowę i uzbrojenie skoleksa.

3. Gatunek: Echinococcus granulosus (Batsch) Rudolphi - Tasiemiec bąblowcowy

Występowanie. Kosmopolityczny, występuje głównie na obszarach masowej hodowli bydła i owiec (kraje śródziemnomorskie Europy, Afryki i Azji, Południowa Ameryka, Australia, Nowa Zelandia). Postać dojrzała żyje w jelicie cienkim zwierząt mięsożernych (psy, wilki, szakale, kojoty) postać larwalna - w narządach wewnętrznych zwierząt roślinożernych udomowionych (bydło, owce, kozy, konie, świnie) oraz dziko żyjących (antylopa, żyrafa i in.). W Polsce częstość inwazjiJtego tasiemca u psów wynosi w niektórych okolicach kilka procent, a zarażenie postacią larwalną stwierdzono u ok. 5% świń i 1% owiec. Człowiek jest żywicielem przypadkowym postaci larwalnej. Wśród ludności polskiej przypadki zarażenia tasiemcem bąblowcowym są rzadkie.

Budowa (ryc. 52). Jest to jeden z najmniejszych tasiemców, strobila o długości zaledwie 2,5-9 mm i 0,5 mm szerokości składa się tylko z 3-ech proglotydów: młodocianego, rozrodczego i macicznego; ten ostatni ma długość 2 mm. Kulisty skoleks o średnicy 3 mm jest opatrzony 4-ma przyssawkami oraz podwójnym wieńcem haków, osadzonych na wystającym ryjku.

Rozwój. Jaja (ryc. 38), wyglądem podobne do jaj poprzednio omówionyeh gatunków z rodzaju Taenia, wydalane są z kałem żywiciela (np. psa) bądź jako wolne,.bądź jeszcze zamknięte w progloty-dąch. macicznych, które po oderwaniu się od strobili samodzielnie wydostają się przez odbyt. Następnie jaja trafiają, za pośrednictwem zanieczyszczonego nimi pokarmu, do żołądka żywiciela pośredniego. Człowiek zaraża się jajami pochodzącymi najczęściej z zabrudzonej kałem sierści psa. Uwolnione onkosfery przenikają z przewodu pokarmowego do naczyń krwionośnych i limfatycznych, którymi są

57