g3 bmp

E. Andrzejewska-Golec, L. Świątek

rżenia psychiczne: depresję, nerwice. Rezerwuarem wirusa są zwierzęta kręgowe (dzikie gryzonie, małe ssakPleśne. ptaki) oraz (w Europie) kleszcz pastwiskowvTlctórv jest jednocześnie nrzenosicie-lem tego zarazka. Kleszcz zaraża człowieka lub zwierzę przez ślinę wprowadzoną, przy ukłuciu. jW Polsce₁POttyęsię_t^.<^tnich latach częstsze przypadki tej choroby, zwłaszcza w województwach ■ północno-wschodnich, f    ~

Ryc. 75. Kleszcz tajgowy,

samica i samiec są w pozycji wyczekującej na żywiciela (wg 15).

(Lyme borreliosis). wywołana przez kretklaorrelia burgdorferi. Nazwa choroby pochodzi od miasteczka Old Lyme w stanie Connecticut (USA), gdzie po raz pierwszy (1975 r.) ia wykryto. Choroba u ludzi obejmuje początkowo skórę w postaci wedruiąćegPruitiLienia (erythe-ma migrans),    nerwoiyyj, dążenia

fserce^-). W Polsce bakterie te sa przenoszone od zarażonych zwierząt (ssaki, ptaki, gady) na człowieka przez kleszcza pastwiskowego i kleszcza tamowego (lxodes persulcatus),

(ryc. 75), które zarażają go przez ślinę lub _wymiociny^w

----------------......

racji skór^-

i zwie-

Tularemia (Tularaemia) jest ostrą chorobą zakaźną; rząt i ludzi, wywołaną przez pałeczki Francisella tularensis. Choroba obejmuje wę^ chłónne, ‘skórę i inne narządy, do których bajdęrie są przenoszone z łowią i hmfą Źródłem zaka-żenia sąchore zwierzęta, a praenosięieląmi,kleszcze, w mniejszym stopniu ’im^stowonp^^,puchy,-.i)cUy,.. plusjgwy; w Eiiropie^- głównie kleszcz pastwiskowy, który zaraża .gzło-wiełca przęz skórę wraz. ze śliną, bądź odchodaim wtartyrni w miejscu uszkodzenia skóry. W Polsce istnieje obowiązek zgła-szama, rejestracji i leczenia tularemu u ludzi.    r.

G!orączka.Q (Febris Q), choroba epidemicma zakaźna. powoduje^any"żapalne wątroby, płuc, serca- występuje na całym święcie u ludzi i'^ieizatrWwołana bakteria ^    (syn.

Ricettsia bumetti). Źródłem zakażenia człowieka sa wydzieliny (ślina, mleko^-). wydalmyTfnócz, kał) oraz produkty mjęsneXśkóry chorych zwierSt^yiaj^eni są ludzie zawodowo stykający się ze zwierzętami lub produktami zwierzęcymi, tj. pracownicy mleczami, lecznic weterynaryjnych, zakładów mięsnych, futrzarskich itp. Wrotami zakażenia u ludzi są: uszkodzona skóra oraz błony śluzowe dróg oddechowych, przez które baktene C. bumetti wnikała wraz z wysuszonym kałem kleszczy, te zaś ulegają zakażeniu ssac krew chórych zwierzat. Wśród mieszkańców Polski z grupy zwiększonego ryzyka^ (związanego z zawodem - patrz wyżej) notowano w latach 1980 dość liczne przypadki zakażeń przez C. bumetti.

Zapobiegania i zwalczanie. Na ataki kleszcza pastwiskowego narażeni są pracownicy leśni oraz osoby przebywające czasowo w lesie. W warunkach klimatycznych Polski kleszcze wykazują zwiększoną aktywność w dwóch okresach: wiosną, w miesiącach kwiecień-maj, następnie od późnego lata do wczesnej jesieni, tj. sierpień-wrzesień. Pasożyt atakuje głównie wewnętrzne po-wierzchnie ud i pachwin, miejsca pod kolanami. Należy więc chronić szczególnie te części ciała przed atakiem kleszcza za pomocą obuwia i odzieży impregnowanej odpowiednim śrÓdjfimn chemicznym. Kleszcza nie należy odrywać od ciała ręką, bo może to wywołać-zranienie i wtórny zakażenie; usuwa się go przy pomocy pinsety zdecydowanym ruchem, ale z zachowaniem ostrożności, aby w powstałej ranie nie pozostawić~części ciała, kleszczą. Ranę po usunięciu kleszcza należy oczyścić środkiem dezynfekującym.

Preparat: 1. Samica od strony grzbietowej; 2. samiec od strony brzusznej; preparaty trwałe. 3. samica kleszcza nassana krwią; preparat makroskopowy utrwalony w 4% formalinie.

84