klsti463

491

Rozdzia

(fig. 44;}, 4). 2roszt4 dachy dwuspadkowe wogóle oddawna i coraz bardziej pyskują na terenie z krzywdą dla czterospadkowych. Powód ich ekspansji jest zapo\vno ten, że dają większą użytkową przestrzeń na strychu. Tak przynajmniej tłumaczą rzecz włościanie w niektórych okolicach Polski.

444. ściana pleciona i polepiona gliną (budynek gospodarskie. Stefanin, pow. Wasylków, gub. Kijów (Z. S. S. R.). Fot. W. Moszyński.

509.    Dacii opiera się o ściany bądź bezpośrednio, bądź pośrednio. Pierwszy wypadek zachodzi z reguły przy konstrukcji na slegi oraz na sochy i przy prymitywnej konstrukcji na krokwie, kiedy te ostatnie są wparte wprost w ściany budynku lub o te ściany zacięciem oparte. Drugi zachodzi przy doskonalszej konstrukcji na krokwie, przyczem rozróżniamy tu dwa wypadki: albo piętki krokwi spierają się bezpośrednio na końcach belek¹ (fu>\ 43(0*7 albo też~na~ końcach belek leżą jeszcze płatwie i do-piero na nich spierają się krokwie (fim 436, AT Na Kaszubach włościanie pierwszy sposób podają jako dawniejszy; natomiast w Małopolsce — odwrotnie.Widoeznie więc w Małopolsce płatwiowa • konstrukcja musiała się* rozpowszechnieoddawna.

W zgodzie z tein widzimy ją daleko na Małorusi.

Płatew może leżeć w jedn ym pionie ze ścianą albo też może być wypuszczona do pola, formu-jąc okap. Przez jej wypuszczenie powiększa się objętość poddasza, to jest strychu i lepiej osłania strzechą zewnętrzną stronę ścian budynku. Niemieckość nazwy płatwi (niem. Piat te) wskazuje na jej obco pochodzenie.

510.    Nie miejsce tu, rzecz prosta, szczegółowo omawiać wszelkie rodzaje technik, jakiemPbywają budowane ściany domów słowiańskich. Zapoznamy się z niemi tylko pokrótce.

Więc naprzód na prymitywnych okrągłych i owalnych budowlach (§ 489) ściany bywają plecione i niczem nie polepiane. To samo widzimy tu i owdzie w Małopolsce, na Małorusi, na Bałkanach etc. na czworokątnych budowlach gospodarskich, np. stodołach i t. p. Mo-żnaby sądzić, że ten sposób stosowano naogół tylko w okolicach nr

' Ściany podłużne są powiązane ze sobą poprzeeznemi (to znaczy równe łemi do ścian krótszych) ciesiami, zwanemi belkami (ob. § 525).    ^