mas063 bmp

Rozdział IV

PROBLEMATYKA POMOCY RUSKIEJ DLA KAZIMIERZA

Ruskie źródło do sprawy Miecława. Problem pomocy ruskiej w historiografii. Chronologia układu Kazimierza z Rusią. Krytyczne omówienie hipotez

Dzieje wojny domowej w Polsce kończą się wielką wy-pra^ą^-przeciw Miećławówr, w której książę ten znajduje śmierć- napofu walki, pańsTwo jego przechodzi 'do rąk Kazimierża. Wyprawę-^tę zifalliy z-dwóch niezależnych od siebie źródełiGalla oraz ruskiego przekazu latopisarskiego, przy czym każde z nich przedstawia odmiennie jej obraz. Według Galla zwycięstwo w bitwie odniósł Kazimierz, rozprawiwszy się kolejno z Mazowszanazni i Pomorzanami, do połączenia których udało mu się nie.dopuścić³¹². O jakiejkolwiek pomocy obcej kronikarz nic nie wspomina. Zauważyć jednak należy, że w relacji Galla siły Kazimierza śą wiele-kroć słabsze zarówno od samych tylko Mazowszan, jak i od samych Pomorzan. Dysproporcję tę podkreśla źródło z naciskiem, ilustrując ją dla większej wyrazistości danymi liczbowymi. Przyczyną tego stanu miały być wydarzenia, które dotknęły Polskę w latach ostatnich^3ł3. Mimo to jednak 3is Gall 1, 20—21: „Kazimirus... colłecta pauca ąuldem numero mami bellatorum, sed assueta bellis, armis congressus, Meczzlavo perempto, victorlam et pacem totamąue patriam trlumphaliter est adeptus... Hoc itaąue prello memorabiliter superato, Pomoranorum exercltul ln auxi« Hura Meczzlao venientl, Kazimirus cum paucis indubltanter obviam properavlt. Nuntiatum namąue prius lllud el fuerat, lpsosąue ln auxi-Hum lnimlcls advenire presciebat. Unde prudenter disposult slngularlter prius cum Mazoviensibus diffinire, postea facilius cum Pomoranis campura certaminis introire... cum perventum esset ad locus certami-nis, Kazimirus... prelium introivit, magnamąue victoriam acqulslvit”.

313 „In illo enim certamine XXX ades ordinatas Mazovlenses ha-buerunt, Kazimirus vero vix tres acies bellatorum' plenas habebat,

Kazimierz nie tylko odnosi miażdżące zwycięstwo nad przeciwnikiem, ale co więcej jest, jak się zdaje, stroną zaczepną, aczkolwiek sprowokowaną przez uprzednią, niebezpieczną dla siebie, działalność Miecława^a14. Trudną do przyjęcia sytuację wyjaśnia dopiero przekaz latopisów, przypisują-cych ostateczne zwycięstwo nad Miecławem wyprawie ruskiej,'""która zdobyła Mazowsze dla Kazimierza. Na czele wyprawy,’'datowanej przez źfSdło na rok 1047, stal sam książę kijowski Jarosław Mądry. Relacja latopisów potwier-dza^wiafogednóść' przek'ażu‘Cfalla, z tym zastrzeżeniem, że brak w nim wzmianki o pomocy ruskiej. W świetle porównania obu źródeł główną zasługę zwycięstwa należy przypisać Rusinom, a słabość liczebna wojsk Kazimierza sprawdza się w zupełności⁸¹⁵.

sO losach wojny ^omQ3izej_w. Polsce zadecydował więc ^idziSTw. nieiJFtusi. Wystąpienie państwa kijowskiego przeciw państwu Miecława' spowodowało ostateczny upadek 1'tegb ostatniego. Jakie były przyczyny, które kazały potęż-

127