Wa&St HydrObl7

\V/ipi ten nazywany jest wzorem Chezy’ego. Chezy ustalił go doświad-■ /.dnu-, a występujący w nim współczynnik C przyjmował początkowo jako ulały i równy 0,5.

/nająć prędkość średnią, łatwo możemy obliczyć wydatek

Q = Fv = FC/Yn1

Oznaczając FCj/R_h = K otrzymamy wzór służący do obliczania wydatku przy przepływie jednostajnym

Q = KV1    [7-9]

gilzie: K — charakterystyka wydatku,

/ — spadek hydrauliczny.

Ze wzoru K = FC yf R_h wynika, że charakterystyka wydatku posiada wymiar wydatku. Wielkość K przedstawia nam wydatek cieczy w przewodzie o zadanym przekroju poprzecznym i spadku hydraulicznym równym jedności.

hstr

l

otrzymamy wzór dla obli

Podstawiając do wzoru na Q wielkość I =

czenia wysokości strat ciśnienia

	1
	hstr = — IQ^2 K2 ^K	[7-10]
()znaczając	1
	A = — K^2	[7-11]
otrzymamy	hstr = AIQ^2	[7-12]
lub	ea Oi II

Wielkość A nazywana jest oporem właściwym przewodu. Ze wzoru na h_str widać, że dla l=\iQ=\A = h_str, z czego wynika, że opór właściwy wskazuje nam wielkość potrzebnej wysokości ciśnienia dla pokonania strat na jednostce długości przewodu przy wydatku równym jedności.

Wzory

Q = K/1    h_str = AIQ\ 1 — AQ²

są podstawowymi wzorami obliczeniowymi przyjmowanymi przy hydraulicznym obliczaniu długich przewodów pod ciśnieniem.

Często spotykamy się ze wzorem na obliczenie strat przepływu przez przewody o okrągłym przekroju poprzecznym w innej postaci

IQ²

1 1

h_str = AIQ² = —    =-

K*    F²C²Rh

Dla przewodów o okrągłym przekroju poprzecznym Rn

d

, u stąd

P-»)

Oznaczając

[7-H)

64

otrzymujemy

13²    h_słr    Q^a

hstr = pl^- lub I =    — =    [7-1NI

d^b    1 d^&

są to wzory Dupuita.

Posługując się podanymi wzorami przy obliczaniu przewodów, należy /mu wartości współczynnika strat na tarcie A, współczynnika prędkości C, chamko rystyki wydatku K i oporu właściwego A lub współczynnika /?, przy czym międ/\ tymi wielkościami istnieje następująca zależność funkcyjna

A = f(K);    K = f(C, d)-, C = f(A)

7.3.3. Wzory do obliczania współczynnika C

Współczynnik oporu tarcia A na długości przewodu obliczamy ze wzorów podanych w poprzednich rozdziałach łub według specjalnych wzorów dla rui

=J/T^i,k0

określonego rodzaju. Współczynnik C obliczamy ze wzoru C funkcję A lub według wzoru Pawłowskiego

[7-16]

1    m».^s

C— R^yh

n s

gdzie n — współczynnik charakteryzujący chropowatość ścianki przewodu. Wartość tego współczynnika przyjmujemy dla przewodów w następujących granicach: n = 0,011 -^0,017, Rn — promień hydrauliczny w metrach; y = f(n, Rh) — zmienny wykładnik potęgowy równy

y = 2,5 Vn~0,13-0,75 /W_h(/n-0,10)    [7-17]

W tablicy 7-1 podane zostały wartości współczynnika chropowatości n dla różnych przewodów rurowych.

Dla ułatwienia wyliczenia współczynnika C wg wzoru Pawłowskiego w praktyce posługujemy się tablicami lub nomogramami. Ponieważ wykładnik potęgowy we wzorze Pawłowskiego zależy od promienia hydraulicznego Rh i współczynnika

313