3. Roztwory rzeczywiste
3. Roztwory rzeczywiste
ablica 3.6. Prężność pary, skład i współczynniki aktywnos'ci roztworów aniliny (2) w cykloheksanie (1)
P, Ti- |
x? |
V2 |
71 |
72 |
h |
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
262,2 |
0,061 |
0,007 |
1,015 |
8,67 |
0,667 |
255,5 |
0,126 |
0,009 |
1,060 |
5,55 |
0,427 |
251,2 |
0,206 |
0,011 |
1,146 |
3,86 |
0,297 |
248,8 |
0,287 |
0,011 |
-4,265 |
2,75 |
0,212 |
246,2 |
0,392 |
0,011 |
1,467 |
1,99 |
0,153 |
245,7 |
0,418 |
0,011 |
1,529 |
1,86 |
0,143 |
245,0 |
0,438 |
0,011 |
1,581 |
1,77 |
0,136 |
243,5 |
0,514 |
0,011 |
1,815 |
1,50 |
0,115 |
241,3 |
0,606 |
0,012 |
2,219 |
1,38 |
0,106 |
237,4 |
0,640 |
0,012 |
2,389 |
1,28 |
0,098 |
229,6 |
0,716 |
0,012 |
2,920 |
1,20 |
0,092 |
219,1 |
0,774 |
0,013 |
3,505 |
1,06 |
0,082 |
200,0 |
0,832 |
0,016 |
4,291 |
1,11 |
0,085 |
163,3 |
0,891 |
0,024 |
5,354 |
1,11 |
0,085 |
119,2 |
0,936 |
0,028 |
6,631 |
1,03 |
0,079 |
kolumnie tabl. 3.6 oraz naniesiono na wykres 3.26. Metodą ekstrapolacji do zj = 0 i i’i = 1 wyznacza się graniczne wartości współczynników aktywności 7oraz yf°. Autorzy pracy stosując aproksymację danych równaniem korelacyjnym typu równali (3.87) i (3.88) otrzymali odpowiednio wartości graniczne 7J0 = 12,995 oraz 7f° = 9, 853. Wartości współczynnika aktywności /2 obliczone zgodnie z zależnością (3.127) zestawiono w ostatniej kolumnie tabl. 3.6.
Uwagi: Większym od 1 wartościom współczynników aktywności 7i i 72 w symetrycznym układzie odniesienia odpowiada, wobec (3.49) GE > 0 - badany układ wykazuje dodatnie odchylenia od doskonałości i dodatnie odchylenia od prawa Raoulta. Jednak współczynniki aktywności fa w niesymetrycznym układzie odniesienia są 3.9. Współczynnik osmotyczny
113
mniejsze od jedności, a więc rozcieńczone roztwory aniliny w cykloheksanie wykazują ujemne odchylenia od prawa Henry’ego.
Rys. 3.26. Współczynniki aktywności cykloheksanu (•) i aniliny (o) w symetrycznym układzie odniesienia
Wybór układu odniesienia jest podyktowany prostota obliczeń oraz dalszymi zastosowaniami obliczonych współczynników aktywności. Roztwory ciekłych nieełektrolitów opisuje się nieomal zawsze za pomocą układu symetrycznego z uwagi na proste związki 7j z nadmiarową entalpią swobodną GE (wzór (3.49)) oraz składem fazy gazowej (wzór (3.30)). Do opisu roztworów nieełektrolitów stałych lub gazowych stosuje siĘ oba układy odniesienia, w zależności od potrzeb. Do opisu roztworów elektrolitów stosuje się wyłącznie układ niesymetryczny i dodatkowo skład roztworu podaje siĘ w molach składnika 2 na 1000 g rozpuszczalnika 1.
W roztworach bardzo rozcieńczonych, w których ułamek molowy rozpuszczalnika xj jest bliski jedności, zarówno aktywność <ij jak i współczynnik aktywności 71 (zdefiniowane wzorami (3.20) i (3.22)) stają sie bardzo bliskie jedności i są mało czułymi miarami odchyleń