P030511 36

LXXVUI RECEPCJA TWÓRCZOŚCI MARKA HŁASKI w POLSCE...

wana większość ma jednak charakter plotkarski i anegdotyczny, zsyłając pisarza na „parterowy Olimp”¹⁶.

Andrzej Makowiecki, analizujący wielkie legendy polskiej literatury XX wieku, miał jednak zapewne rację pisząc: Legenda Gałczyńskiego istotnie chyba jest ostatnią w naszych czasach legendą personalną (zarówno osobowości, jak i twórczości) pełniącą podstawowy warunek szerokiego społecznego zasięgu. [...] W czasach najnowszych tę intensywność prawie osiągnęła legenda osobowości Marka Hłaski¹⁷.

NOTA EDYTORSKA

Pierwsze wydanie debiutanckiego zbioru opowiadań Marka Hłaski Pierwszy krok w chmurach wyszło w maju 1956 w nakładzie 1025 egzemplarzy w S. W. „Czytelnik”; drugie wydanie ukazało się w marcu 1957, trzecie —w styczniu 1958, oba w nakładzie 20 000 egzemplarzy. Niemal wszystkie teksty składające się na ten zbiór (oprócz opowiadania Lombard złudzeń) były wcześniej opublikowane na łamach krajowych czasopism. Opowiadanie Następny do raju, pod pierwotnym tytułem Głupcy wierzą w poranek, opublikowała w odcinkach „Panorama” (1957, nr 2-22); opowiadanie to weszło następnie do tomu Cmentarze. Następny do raju, wydanego przez paryski Instytut Literacki w Bibliotece,.Kultury” w 1958 roku.

Niniejsze wydanie tekstu Pierwszego kroku w chmurach opiera się na drugiej edycji zbioru z 1957 roku, tekstu Następ-

| por. P. Kowalski, Parterowy Olimp. Rzecz o polskiej kulturze masowej lat siedemdziesiątych, Wrocław 1988.

¹⁷ A.Z. Makowiecki, Trzy legendy literackie. Przybyszewski Witkacy, Gałczyński, Warszawa 1980, s. 129.

nego do raju natomiast na pierwszej edycji Utworów wybranych Marka Hłaski (wybór: Michał Komar i Lech Kurpiew-ski, „Czytelnik”, Warszawa 1985, t. 2: Ósmy dzień tygodnia, Cmentarze, Następny do raju).

O dołączeniu w niniejszym wydaniu do opowiadań składających się na tom Pierwszy krok w chmurach mikropowie-ści Następny do raju zadecydował fakt, iż późniejszy tekst Hłaski ma charakter polemiczny względem Bazy Sokołowskiej,

0    czym pośrednio informuje sam autor w - zamykającym Następnego do raju - Ani wstępie, ani posłowiu. Oba teksty tworzą niejako awers i rewers; porównanie ich konstrukcji

1    światopoglądu pozwala dostrzec ewolucję artystyczną i ideową Hłaski, a także sposoby przełamywania przez pisarza socrealistycznego schematu determinującego jeszcze treść i formę Bazy Sokołowskiej.