skanuj0003 (542)

Ponieważ, lusterko również obraca się o kąt a, przez lunetę widać będzie na linijce miejsce odlegle od poprzednio widzianego o s. Z rysunku 2.4 widać, że

s = L Ig 2 a.

Dla małych kątów można przyjąć, ż.c sina ot i tg2a «2a, a wtedy

d/ = ha	(2.5)
oraz
s *= 2 uL.	(2.6)
Przekładnia (powiększenie) tensometru wynosi
,v 2 L
~ M ~ li '	(2.7)
Z zależności (2.5) oraz (2.6) otrzymujemy
^Jl’2i'	(2.8)
a stąd odkształcenie względne r. badanej próbki wyniesie
	(2.9)
^1 l 21Ł
Na ogól przy badaniach stosuje się lensomeiry umieszczone symetrycznie na próbce, a więc także dwie linijki i dwie lunety. Odkształcenie średnic wyniesie
dl, + dl2 hlS, + £,) ^f' 21 4IL	(2.10)

gdzie 5, i ,S'i są odczytami z. dwu lunet,

Tensomclry konstruuje się thk. aby przełożenie było liczbą dużą, wygodną do obliczeń.

Omawiany lensometr Miirtensa ma następujące parametry; h = 4,567 mm, L= 1141,75 mm, / = 100 ram. Odkształcenie względne wynosi więc

4,567

4-100-1141.75'

+ S_})

S, + S, 1000

S, + Sj 10’

Przeprowadzenie próby

Hm «Imiii i'w|i Mnin jest doświadczalne wyznaczenie modułu Younga. W tym Ml Hniffy wykonać następujące czynności:

I lptiiwil/,ić maszynę wytrzymałościową (zakres, zerowanie siły).

I /tultuzy średnicę badanej próbki w trz.cch^micjscach na długości fWłllUluwnl, każdy pomiar przeprowadzić w dwu prostopadłych do siebie i lut tlili iti li I obliczyć wartość średnią średnicy. Pole powierzchni przekroju ptyHfn zitrgo próbki obliczyć z dokładnością do + 1%.

I /ułożyć próbkę w uchwyty maszyny lak. by oś próbki pokrywała się z •i»bl pi zrimiwu uchwytów i obciążyć siłą wstępną, która powinna wynosić około ' -ił, odpowiadającej przypuszczalnej granicy plastyczności.

I /ułożyć na próbkę tensometr mcchaniczno-oplycz.ny. Ostrza powinny |i*»> doili/e wciśnięte w próbkę. Pryzma ruchoma powinna być prostopadła do > •> |>n'>bkl, u lusterka równoległe do jej osi.

* W odległości 1142 mm od osi obrotu pryzmy i lusterka ustawić lunetę atuz z umocowaną na niej linijką.

u lametę skierować na lusterko tak, aby znalazło się ono w środku pola Altlruillll.

I    i Ihittcać śrubką umieszczoną w oprawie lusterka lak, aby w polu tltlfimlit lunety znalazł się obraz linijki odbiły w lusterku (ualcży przedtem . mli uli^- ustawienie ostrości w lunecie. Obracać śrubkę trzeba bardzo delikatnie, lip iiluwkicm - nie ręką!).

ii Olnócić lusterko względem osi poziomej tak. aby krzyż w okularze timuly wskazywał zero na skali linijki.

" i iheiążyć próbkę silą równą podwójnej sile wstępnej. Odczytać z obu liiiud wskazania skali (S, i S,).

Ili Powiększając stopniowo silę odczytywać odpowiadające wskazania •i ni z obu lunet.

II    Próbę przerwać, gdy przy stałej sile skala przesuwa się - ..płynie".

IDla poszczególnych wartości siły obliczyć wartości średniego wydłużeniu Względnego według wzoru:

S, + S,

ⁿ w ■

I l Sporządzić wykres we współrzędnych: siła rozciągająca-wydłużenie względne. Przez pierwsze punkty poprowadzić linię proslą.

Moduł Younga oblicza się ze wzoru:

MPa,

AF

.kS„