tomI (242)

244 Podstawy fizjoterapii

neurogennych). Pewne zmiany dotyczą leż kształtu krzywej i/t, jakości skurczu oraz reagowania mięśni w sposób zgodny lub niezgodny z tzw. formułą skurczów itp. Szczegóły w tym względzie będą jednak podane w dalszych częściach podręcznika. W zakresie aktywności bioelektrycznej mięśni z kolei mogą np. pojawić się takie zmiany jak: potencjały wkłucia, potencjały fibry laeyjne, zubożenie zapisu, zmiany jego woltażu, wydłużenie czy polifazja biopotenejałów itp. Ponadto mogą wystąpić zmiany w szybkości przewodzenia impulsów w nerwach obwodowych i inne objawy, co na odmianę przedstawiono już wcześniej.

Zaburzenia mowy i porozumiewania się to kolejny rodzaj zaburzeń z jakimi niejednokrotnie spotykamy się w trakcie rehabilitacji. Znajomość ich jest

0    tyle ważna, że mogą one stanowić przyczynę trudności porozumienia się z osobą poddawaną usprawnianiu lub innym zabiegom fizjoterapeutycznym. Znów upraszczając, zaburzenia te można określić jako dotyczące: rozpoznawania, rozumienia

1    kształtowania (odtwarzania) symboli związanych z porozumiewaniem się oraz samej fonacji. Pierwsze z nich to różnego rodzaju zaburzenia gnoslyczne, wśród których istotne miejsce zajmują zaburzenia schematu ciała (autotopatognozja, zespół Gerslmanna) oraz różne odmiany agnozji wzrokowej. Drugie natomiast, to różne rodzaje afazji recepcyjnej (wzrokowa, słuchowa i mieszana) oraz afazja amnestyczna, polegająca na utracie zdolności rozumienia mowy, pisma (aleksja) lub gestu oraz trudności odtwarzania nazw przedmiotów, właściwości i stanów. Trzeci wreszcie rodzaj tworzą afazje wyrażeniowe, polegające na utracie zdolności wyrażania się przy pomocy mowy, pisma lub gestu, np. afazja ruchowa czy agra-fia. Powyższe zaburzenia spowodowane są uszkodzeniem różnych okolic kory mózgowej, natomiast uszkodzenia struktur leżących niżej dają objawy nieco inne. W tych ostatnich przypadkach najczęściej obserwujemy zaburzenia o charakterze dy/artii (związane z upośledzeniem czynnościowym wykonawczego aparatu mowy) oraz zamazanie mowy, nosowe jej brzmienie, zaburzenia natężenia głosu i tempa mowy, czasem skandowanie, jąkanie się, pozbawianie głosek, akcentów itp. Najwięcej problemów stwarzają oczywiście różne rodzaje afazji. W pozostałych przypadkach trudności w słownym porozumiewaniu się są natomiast kompensowane za pomocą różnych form komunikacji bezsłownej - tj. gestów, mimiki, postaw ciała i zachowań.

Zaburzenia psychiczne są następnym rodzajem zaburzeń, których znajomość jest ważna. Mogą one bowiem utrudnić rehabilitację - z powodu braku kontaktu i współpracy z pacjentem lub braku z jego strony akceptacji proponowanego leczenia. Mogą one też wymagać specjalnego podejścia i postępowania.

Wśród spotykanych w praktyce rehabilitacyjnej zaburzeń, można wyróżnić te, które wynikają z istoty choroby podstawowej (np. zaburzenia: świadomości, mowy i charakterologiczne, zaburzenia będące reakcją na chorobę lub kalectwo jako sytu* ację stresową) oraz upośledzenie umysłowe występujące niezależnie od choroby.