tomI (250)

252 Podstawy fizjoterapii

akcji oddechowej. Niekiedy obserwuje się policylemię (jako objaw kompensacyjny), zawsze zaś - zmniejszenie aktywności ruchowej chorego (zmniejszenie zapotrzebowania na tlen). Warto dodać, że wspomniany wyżej przerost mięśnia sercowego zwiększa jego zapotrzebowanie na tlen, czemu nie zawsze może sprostać krążenie wieńcowe. Dlatego leż, nieuniknionym następstwem tego przerostu jest niedokrwienie mięśnia sercowego.

Rozwijając nieco problematykę zaburzeń krążenia, warto jeszcze skrótowo i ze znacznym uproszczeniem zasygnalizować kilka bardziej szczegółowych kwestii, których przestudiowanie może być bardzo przydatne w praktyce fizjoterapeutycznej. Nawiązując do wymienionych wyżej zaburzeń ze strony układu krążenia w kontekście powyższej przydatności, warto więc zwrócić uwagę na:

•    zaburzenia rytmu serca, wynikające z różnorodnych przyczyn i wpływające na stan krążenia. Najprościej rzecz ujmując, wśród tych zaburzeń rozróżnia się częstoskurcz, rzadkoskurcz, arytmię i zaburzenia przewodzenia. Częstoskurcz (tachykardia) oznacza przyspieszenie czynności serca do wartości ponad 120 uderzeń na minutę i może być pochodzenia zatokowego bądź pozazatokowego. Z pierwszym typem mamy do czynienia na ogół pod wpływem wysiłku fizycznego, bodźców psychicznych i innych czynników, lecz może on leż występować w różnych schorzeniach. Częstoskurcz pozazatoko-wy występuje podczas migotania bądź trzepotania przedsionków i komór, kiedy tu czynność przedsionków przekracza odpowiednio 240 i 340 skurczów na minutę. Ze względu na dłuższą refrakcję, tylko niektóre pobudzenia przewodzone są do komór, które kurczą się w tych przypadkach 3-4 razy wolniej niż przedsionki. Częstoskurcz może też występować jako napadowy (rozpoczynający i kończący się nagle). Szczególnie niebezpieczne jest migotanie i trzepotanie komór. Rzadkoskurcz (bradykardia) oznacza natomiast zwolnienie akcji serca do wartości mniejszej niż 55 uderzeń na minutę. Może ona być także pochodzenia zatokowego i pozazatokowego. Stan ten jest objawem fizjologicznym (np. podczas snu czy u osób wytrenowanych), lecz może on być też objawem niektórych chorób. Arytmia może z kolei występować jako niemi arowość zatokowa Jub skurcze dodatkowe (ekstrasyslole, pobudzenie przedwczesne) - pochodzenia przedsionkowego bądź komorowego. Zaburzenia przewodzenia wreszcie manifestują się jako tzw. bloki, w których występuje wypadanie poszczególnych skurczów serca bądź „niezależna praca” przedsionków i komór. Z praktycznego punktu widzenia rozróżnia się blok serca zalokowo-przesionkowy i przesionkowo-komorowy (utajony czyli I stopnia oraz częściowy czyli II stopnia), a także blok całkowity (III stopnia) i blok śródkumorowy (lewej bądź prawej odnogi pęczka Hisa). Wszystkie powyższe zaburzenia znajdują oczywiście swój wyraz w zapisie EKG;

•    zaburzeniu siły skurczu serca manifestują się jako niedomoga bądź niewydolność serca. W niedomodze serca zaburzony jest stosunek pomiędzy