Magazyn635

Nr. 51

Pochodzenie i historia kozy

31

norodność typów. Daleko posunięta przy tym dowolność określania poszczególnych typów nasuwa pewną trudność w uporządkowaniu kóz współczesnych pod względem ich typu, pochodzenia i użytkowości.

Podział kóz, według ich pochodzenia na podstawie kształtu rogów, daje niejako 4 grupy tych zwierząt, a mian.:    a) kozy szabla-

storogie, b) kozy skrętorogie o rogach skręconych do wewnątrz, c) kozy skrętorogie, o rogach skręconych na zewnątrz, d) kozy bezrogie.

Zazwyczaj łatwiej udaje się uszeregować zwierzęta gospodarskie, gdy w rachubę wchodzi zagadnienie nie tylko ich rasowości, ale również miejscowości, skąd się wywodzą. Ten czynnik geograficzny posiada w tym wypadku znaczenie praktyczne i interesuje w dużej mierze hodowcę tj. użytkowca, który nie bez słuszności oddaje pierwszeństwo przy wyborze rasy zwierzętom ustalonym w warunkach najbardziej zbliżonych do warunków jego gospodarstwa.

Rodzaj użytkowania zwierzęcia również stanowi czynnik natury praktycznej, który należy uwzględnić, narzucając szkic klasyfikacji danego gatunku.

Wychodząc z powyższych przesłanek należy naszkicować schemat podziału kóz współczesnych z uwzględnieniem nomenklatury, odpowiadającej opisom dzisiejszych typów, ras i odmian kóz. Należy przy tym wspomnieć, że w literaturze nowoczesnej, dotyczącej zagadnienia hodowli kóz, nomenklatura odznacza się dość znaczną dowolnością, a pojęcie rasy i odmiany nie jest w stosunku do istniejących kóz należycie ustalone.

Sądzić należy, że do celów praktycznych może służyć podział według użytkowości z uwzględnieniem po- podział chodzenia. Z tego punktu widzenia wypadało by współ- na podstawie czesne rasy kóz rozbić na kilka grup.    użytkowości.

Do pierwszej grupy trzeba by zaliczyć kozy typu mlecznego, chowane i selekcjonowane w kierunku mlecznym. Siłą rzeczy byłaby to grupa najpoważniejsza, najbardziej interesująca szersze warstwy hodowców kóz i przy tym najliczniejsza.

Do drugiej grupy należało by zaliczyć kozy ras wełnistych, odmienne od kóz grupy pierwszej zarówno pod względem pochodzenia, jak też pod względem użytkowania, chowane i selekcjonowane głównie w kierunku produkcji wełny.

Wreszcie do trzeciej grupy wypadało by zaliczyć kozy karłowate, nie posiadające znaczenia gospodarczego.

Wymieniony szemat rozgrupowania kóz współczesnych daje możność uporządkowania istniejących ras i odmian tych zwierząt z uwzględnieniem ich typu i nomenklatury ogólnie przyjętej lub lokalnej, uwzględnianej w publikacjach fachowych.

Ogólnie więc rzecz biorąc, użytkowy podział kóz można zobrazować w ten sposób :