Nr. 51
Choroby kóz
97
4. CHOROBY PASOŻYTNICZE.
Do rzędu chorób zaraźliwych należy świerzb. Przenoszenie zarazy oraz powstanie choroby powodują pa- świerzb, sożyty — świerzbowce.
Pierwsze oznaki choroby polegają na tym, że zwierzę odczuwa gwałtowne i uporczywe swędzenie w pewnych miejscach ciała, co je zmusza do drapania się. W początkach zjawiają się miejscami (szczególniej w uszach, na nosie i innych mniej uwłosionych miejscach) czerwone plamki, które z czasem się rozszerzają i pokrywają strupkami. Sierść w miejscach opanowanych przez świerzbowca wypada i tworzą się miejsca łyse. Skóra grubieje i pęka, zwierzę chudnie i traci na wydajności, wreszcie często zdycha.
Walka ze świerzbowcem polega na stosowaniu środków, działających zabójczo na tego pasożyta: po obmyciu opanowanych przez pasożyta miejsc ciepłą wodą z szarym mydłem albo ługiem, nacieramy je jakimkolwiek tłuszczem z domieszką Kreoliny, kwasu karbolowego, koperwasu miedzi, kwiatu siarkowego itp. Istnieje wiele środków gotowych (patentowanych), które można dostać w każdej aptece i które działają mniej lub więcej skutecznie. Gdy pasożyty opanowały cale ciało radzą urządzać choremu zwierzęciu kąpiel w gorącej wodzie z dodatkiem środków dezynfekcyjnych, np. na 100 litrów wody dodajemy kwasu arsenowego 1 kg, siarczanu cynku 5 kg, nadtlenku żelaza 0,400 g, proszek skotiany 0,200 g.
Zaznaczyć tu jednak należy, iż kozy nie lubią kąpieli i źle ją przenoszą, skutkiem tego, miast urządzać całkowitą kąpiel, obmywają zwierzęta te do połowy wodą gorącą z ługiem lub sodą, a następnie wcierają środki dezynfekcyjne z tłuszczem; po trzech dniach zmywają drugą połowę i nacierają tymże lekarstwem, po następnych trzech dniach obmywają zwierzę zupełnie, a po tygodniu powtarzają drugi raz cały zabieg. Pomyślne rezultaty daje również okurzanie chorej kozy dymem płonącej siarki w specjalnej kamerze, jak to czynią w tych wypadkach z końmi.
Brudno utrzymywane kozy bywają często trapione przez pewien gatunek wszy (Pediculus stenopis). Paso- Wszy. żyty te rozmnażają się bardzo szybko. Gnieżdżą się przeważnie na szyi, głowie (u nasady rogów), na grzbiecie oraz w okolicy ogona. Opanowaną przez wszy kozę łatwo poznać, gdyż drapie się i skubie zębami; sierść ma zjeżoną, skóra jest jakby pokryta wysypką: zresztą gołym okiem łatwo zauważyć pasożyty i ich jaja. Walka z wszami jest dość łatwa: wystarcza kilkakrotne mycie ciepłą wodą z domieszką kreoliny, a nawet nafty albo też wywarem tytoniu. Czesanie i czyszczenie szczotką, utrzymywanie kóz w miejscu suchym i czystym, żywienie regularne i umiejętne zapobiega tej chorobie, jak i wielu innym, o których była tu mowa.