Magazyn663

Nr 51

Rozpłód kóz

59

Oczywiście określenia tego rodzaju należy traktować jako orientacyjne, matematycznie bowiem ująć tych rzeczy nie podobna. W każdym bądź razie w praktycznym chowie drogą krzyżowania uszlachetniającego można dojść do dobrych wyników. Osobniki otrzymane w drodze krzyżowania uszlachetniającego bywają często łudząco podobne do sztuk czystej krwi. Należy wszelako mieć na względzie, iż do chowu przy tym systemie używać trzeba tylko materiału Żeńskiego.

Natomiast materiał męski, otrzymywany przy stosowaniu systemu uszlachetniającego, powinien być traktowany jako rzeźny, niezależnie od jego wyglądu i nasycenia krwią uszlachetniającą.

Przy stosowaniu systemu krzyżowania występuje często wśród mieszańców wybujałość czyli heterozja, uważana w praktyce hodowlanej jako zwiększona aktywność życiowa, a w nauce o dziedziczności znajduje wytłumaczenie, jako wynik zgromadzenia w ustroju osobnika, powstałego w drodze krzyżowania, podwójnej ilości różnorodnych genów, mających łączność z czynnikami siły żywotnej i zdrowia tegoż.

Mówiąc o krzyżowaniu w hodowli, mamy stale na uwadze łączenie osobników wśród jednego gatunku Bastardo-zwierzęcego. Natomiast przy łączeniu osobników spo- wanie. śród przedstawicieli różnych gatunków (np. koni i osłów) otrzymuje się bastardy, które w większości wypadków bywają bezpłodne.

W interesującej nas dziedzinie mamy do zanotowania fakt krzyżowania kozy domowej z koziorożcem. Krzyżowanie tego rodzaju daje wynik pomyślny, a co ważniejsze, że bastardy otrzymane w tym wypadku wykazują płodność (L. Adametz). Natomiast nie znamy dokładnie wyników krzyżowania kozła z owcą lub odwrotnie.

3. WYBÓR MATERIAŁU ROZPŁODOWEGO, a) WYBÓR RASY I KIERUNKU UŻYTKOWEGO.

Przystępując do chowu kóz, należy zastanowić się w pierwszym rzędzie nad sprawą wyboru rasy oraz kierunku produkcji.

Dotychczasowe obserwacje i praktyka hodowców kóz w naszym kraju oraz krajach zachodnich, sąsiadujących z nami, wskazują, iż użytkowy chów kóz winien opierać się na produkcji kóz alpejskich, chowanych w czystości lub użytych do uszlachetnienia materiału krajowego. Na konferencji, poświęconej zagadnieniom chow^ru kóz na Śląsku, ustalono, iż chów kóz saaneńskich oraz kozy białej polskiej bezrogiej, powstałej w drodze uszlachetnienia materiału krajowego przy pomocy capów saaneńskich, najbardziej odpowiada potrzebom naszych hodowców" w woj. zachodnich. Postanowienie to można przyjąć i dla innych województw, powiększając zespół pole-