Nr. 51
Zarys anatomiczne) - fizjologiczny kozy
15
b) UMIĘŚNIENIE.
Umięśnienie kozy posiada wiele cech wspólnych z umięśnieniem owiec, jednakże mięśnie kozy, jako zwierzęcia górskiego, niezwykle ruchliwego i wytrzymałego, odznaczają się nieco większą zwartością tkanki mięśniowej, która jest poza tym jaśniejszej barwy, niż tkanka mięsna owiec. Charakteryzuje również umięśnienie kozy roz-węj ścięgien, zwłaszcza u sztuk starszych.
Tkanka tłuszczowa rozwija się u kóz szczególnie wydatnie w jamie brzusznej, gdzie gromadzi się pokaźna ilość białego tłuszczu. Pod względem rzeźnym bardziej cenione jest mięso koźląt, gdy natomiast mięso osobników starszych staje się łykowate.
c) NARZĄDY WEWNĘTRZNE.
Przewód pokarmowy kozy jest najbardziej zbliżony do przewodu pokarmowego owcy. Charakteryzuje go Przewód po-typowy dla przeżuwaczy dobrze rozwinięty żołądek, karmowy, składający się z czterech części, wśród których największą stanowi żwacz; łączy się on bezpośrednio z przełykiem, który jest stosunkowo szeroki i składa się, jak i u innych ssaków, z trzech warstw tkanek.
Koza posiada bardzo ruchliwy język. Brodawki smakowe występują silniej na tylnej partii języka; na podniebieniu zaś koza posiada od 10-eiu do 12 poprzecznych składek, co ułatwia przy ruchliwym języku szybkie posyłanie paszy do przełyku.
Długość przewodu pokarmowego u kozy w stosunku do długości tułowia wynosi, jak 1 : 27 (stosunek ten u owcy wynosi 1 : 28).
Nerki co do formy, układu i funkcji nie odbiegają od tego organu u owiec. Również jak u owiec w partii Nerki, nerkowej kóz osadza się znaczniejsza ilość tłuszczu, który poza wartością konsumcyjną stanowi też lek (kozi łój).
Wymię kozy bywa zazwyczaj dobrze rozwinięte, co wyraża się najsilniej w okresie laktacji. Posiada ono Gruczoł
kształt workowaty i składa się niejako z dwóch po- mleczny
łówek, z których każda zaopatrzona jest w podłużny, stożkowatego kształtu, silnie rozwinięty strzyk. Jako wyjątek spotyka się wymiona u kóz zaopatrzone w cztery strzyki (sutki).
Wymię kozy odznacza się elastycznością i jest z lekka owłosione.
Capy posiadają również małe, nie rozwinięte strzyki. Jako wyjątek spotyka się capy o mniej lub więcej rozwiniętym gruczole mlecznym, zdolnym do wydzielania mleka.
Organy rozrodcze u kóz bywają na ogół dobrze rozwinięte u obu płci. Niemniej jednak zasługuje na Organy uwagę zjawisko rzekomego lub istotnego obojnactwa, rozrodcze, jakie występuje dość często u kóz, na co wskazują prof. Stoman, Harme i inni. Francuski hodowca kóz i autor Pierre Bariaud twierdzi, że w niektórych okolicach Francji, wśród koźląt