68
wów kiszkowych. Doświadczenie naucza, że ból taki spowodować może: 1) bezpośrednie podrażnienie nerwów
nieświeżemi pokarmami i napojami, niedojrzałemi owocami, korzennemi przyprawami. U dzieci zaś wywołać go mogą robaki a także pestki od owoców. 2) Zmiany w centrach nerwowych, to jest w mózgu i mleczu pacierzowym podobnie wywołać mogą ten stan podrażnienia nerwów w innych orgauach a więc i w kiszkach. 3) Zatrucie krwi pewnemi truciznami jako to: przy chronicznem zatruciu ołowiem, spostrzeganem u robotników, którzy bezustanku wdechają pył i pary ołowiane a zatem u drukarzy, lakierników, malarzy i t. p.
Napad takiej kolki może trwać od kilku minut do kilku lub kilkunastu godzin i sprawia uczucie, podobne do szczypania, gniecenia, ściągania i t. p. Bóle rozprzestrzeniają się wskutek refleksów w piersiach i kościach. Działalność serca jest zwolnioną, chwilami pojawiają się mgłości, wymioty, napór do oddawania moczu, a silny ból może nawet zemdlenie spowodować.
Kolkę ołowianą poprzedzają pewne zwiastuny, jako to: brak apetytu, zabarwienie ciemne rąk i twarzy, zaburzenia w trawieniu a przedewszystkiem bardzo uporczywa obstrukcya. Czasami przechodzi tydzień lub nawet dwa, zanim twardy, zbity kał wydostanie się na zewnątrz. Od czasu do czasu występuje silny ściągający ból z mgłościami i wymiotami, przyczem brzuch silnie bywa wciągnionym wewnątrz w okolicy pępkowej. Najczęściej przy najener-giczniejszem leczeniu kolka powraca, jeżeli tylko robotnicy w dalszym ciągu poddają się tym samym szkodliwościom. Często pomimo ustąpienia kolek wyleczenie nie jest zu-pełnem, gdyż inne objawy chorobne wskazują na zatrucie krwi ołowiem, szczególniej tak nazwany paraliż ołowiany, nad którym tutaj bliżej zastanawiać się nie możemy.