op28

ŁUKASZ OPALIŃSKI

wie: „Nie zwykłem pospieszać i czasem drudzy się starzeją, niźli do nich przyjdę”. Merkuryjusz: „A dla Boga, ja znam takich, co nic mieli za co powroza kupić, którym by się w ostatniej obiesili³⁴¹ nędzy, których tylko summa votorum^,4ł była mieć suknią a portki niełatanc, a potym przyszli nagle do dobrego mienia. Drudzy już większej (fortuny)*⁴⁴ będąc, nie bez sąmsiada jednak we wsi ³*“, którego skupienie ³⁴⁷ supremum także erat votum***, aż oni srogimi panami, aż asystencyje, pompy i wyniosłość wszelaka, aż dawno³⁴* znajomych fastidiunt³ⁱ⁰.

—    Ktoże.ś WM?

—    Ów-ci, cośmy z sobą na targ przyjachawszy, piwo i gorzałkę siekli³⁵¹ nieraz tymczasem, niż żony maślonkę przedały.

—    Mój namilszy, coś jak przez sen pomnię.

—    A, dla Boga. jak przez sen? Przypomnię ja lepiej WMci. Czy pomnisz WM...

—    Już daj pokój, przypomniałem sobie, a proszę, odpuść WM, nie poznałem, dawne to bowiem czasy.

—    Ej, nie masz lat dwudziestu.

Na ich wyniosłość patrząc, jedni cicho poszeptują i mruczą, a zaś drugich liberrima indignatio³ⁱ² przywodzi, że z poetą mówią:

*^,J obiesić — obwiesić, powiesić.

³“ summa rotorum — szczyt życzeń, marzeń. ^m W OssoL: nędze.

*“ — tzn. posiadali tylko część wsi.

³⁴⁵ skupienie — wykupienie, odkupienie (drugiej części

>.

supremum ... rotum — najwyższym było życzeniem. *** dawno — dawniej. ^ału fastidiunt — czują odrazę, gardzą.

«' siekli — tu: pili.

*** liberrima indipnatio — najoczywistsze oburzenie.

coS nowego    289

Licet superbus ambttles pecuniam,

Fortuna non mulat genus^3!a.

To takich ja znam wiele, z chudych bardzo pachołków — wielkich panów”. Plutc(s): „Tak to jest, że są takie przykłady, jednak to wiedz, że ja nie z dobrej woli idę ani z rozkazania Jowisza, ale po-niewolnie i gwałtem zgoła bywam do takich zaniesiony”. Merkuryjusz: „Jakoż to?” Pluto[sJ: „A to tak — naprzód do jednych mnie ciągnie zewsząd i wlecze ustawiczna³⁵* wędka: plugawe skąpstwo, łakoma lichwa, chytry zysk, przewrotna ciekawość, zbytnie staranie i kłopotliwa praca. To wszytko gdy mnie zewsząd obskoczy, szarpie, chwyta, trudno się im wydrzeć. Do drugich zaś mnie (rzuci) niespodziany spadek albo zbioru księżego testament.

Ledwie bowiem dostatni pan lub ksiądz stryj duszą Trzaśnie, to chytry dziedzic wrzkomo pokazuje Żal twarzą, ale cicho sam z sobą rachuje,

Wiele po nieboszczyku zostało. A który Umie pokryć swą chciwość, to mówi: Dla Boga, Aby tam koło ciała był porządek wszelki,

Nie żałować mu, przebóg, świecić mu i śpiewać! Który zaś jest łakomy (a takich najwięcej),

To po skrzynkach, po workach¹⁵³, a tymczasem koło Nieboszczyka się koci łupią, zwłaszcza w marcu ^35B;

^J“ Licel ... i;enus — „Chociaż dumnie przechadzałbyś się po pieniądzach, los nie zmienia rodu (pochodzenia)’’. Horacy, Epodon liber, 4. w. J—5.

^M‘ ustawiczna — tu: nienasycona. ⁿ⁵‘ Domyślne: szuka, szpera.

^,ił WOssol.: zwłaszcza gdjj ic marcu; w Czart.: a zwłaszcza ta marcu.