320 NOWE ODKRYCIA W DZIEDZINIE BADAŃ NAD GNOSTYCYZMI M
i ujrzawszy wielką, bezbrzeżną materię* uniósł się pychą i rzeki: „Jam jest Bogiem, nic ma innego Boga oprócz mnie". Mówiąc tak, zgrzeszył przeciwko Ojcu wszechrzeczy. 1 rozległ się glos z góry. od Samowładnego, który rzekł: „Mylisz się Samaclu" - co znaczy boże ślepych (142, 4-26). Ślepe bowiem były myśli jego (135. 4). Umyślił też stworzyć sobie synów i stworzył ich siedmiu, męsko-źeńskieh. jak ich ojciec. I rzekł do nich: Jam jest Bóg wszechrzeczy’* (143, 1-5). (Córka Pistis Sophii spętała Jaldabaotha przy pomocy Ognistego Anioła, który wyemanował z niej, i rzuciła go do Tartaru. na samo dno Otchłani (143, 5-13)].
Gdy jednak syn jego Sabaoth ujrzał siłę tego Anioła, począł czynić pokutę: potępiał swego ojca i swą matkę materię, odrzekł się ich,... Tfcdy Sophia i Zoc uniosły go w górę ponad siódme niebo, ale poniżej zasłony oddzielającej rejony górne od dolnych (143. 13-22). Ujrzawszy syna w takiej wspaniałości... Jaldabaołh pozazdrościł mu. Zazdrość la... zrodziła śmierć, a śmierć spłodziła swych synów... (144,3-9).
Odwieczny spoglądał z góry na obszar wód. 1 obraz jego odbijał się w nich. a Moce ciemności zakochały się w tym odbiciu (135, 11-14). Tymczasem Płanctnicy (Archonci) powzięli postanowienie, mówiąc: „Pójdźcie, utworzymy sobie człowieka z prochu ziemi" (135, 24-26). Swego człowieka ukształtowali z prochu ziemi na podobieństwo własnego ciała
oraz obrazu Bożego, jaki im się w wodzie ukazał.....Niechże twór nasz
będzie tak dalece podobny do obrazu, izby ów obraz widząc to, przyszedł doń i na stałe w nim pozostał" (135, 30-136, 1). (Pomijamy tu dalszą historię Adama. Ewy, raju, węża, Norci. etc.).
2. O początku świata (NHC II. 5)
Kiedy natura Nieśmiertelnych udoskonaliła się z Bezkresu, z Pistis; która zwała się Sophia, wypłynął obraz. Chciała ona, by stał się dziełem podobnym Światłu, które istniało jako pierwsze. I natychmiast wola jej wystąpiła i ukazała się jako niebiańska podobizna... która była w środku pomiędzy Nieśmiertelnymi a tymi, którzy zostali stworzeni według ich niebiańskiego wzoru - zasłony oddzielającej ludzi od istot wyższych. Eon Prawdy nic posiada cienia w swoim wnętrzu...260 Ale to, co na zewnątrz jest cieniem zwanym „Ciemnością”. Z niej wyszła moc (panowania) nad
^ W manuskrypcie czytamy „na zewnątrz”: jest lo wyraźna pomyłka.
Ciemnością. Lee/, moce, kiórc zaistniały po niej nazwały Cień „bczde-nnym Chaosem". Z niego wyrósł ród bogów... tak więc z pierwszego dzieła Sophii powstał ród nieudanych tworów. Głębia (Chaos) pochodzi przeto od Pistis (14ó. U -147. 2).
Potem zaś Cień stał się świadom tego, iż. jest odeń istota mocniejsza. Ogarnęła go zazdrość, a stawszy się sam z. siebie brzemienny, zrodził Zazdrość... Zazdrość owa była poronionym płodem pozbawionym Ducha. Ukazała się niby cienie (zachmurzenie) w substancji wilgotnej. Skutkiem lego Zazdrość była rzucona... do Chaosu. Podobnie jak kiedy rodzi kobieta, cala reszta (łożysko i błony płodowe) ma zwyczaj odpadać, tak z Cienia wyszła Materia (147, 3-20).
Kiedy to wszystko juz się stało, nadeszła Pistis i objawiła się ponad Materią Chaosu, gdzie została rzucona niczym poroniony płód...: [w[ bezkresną ciemność i bezdenną wodę. Kiedy Pistis ujrzała rezultat swojego wykroczenia, ścisnęła ją rozpacz; a rozpacz la stała się /.jawą dzieła przerażenia, która pierzchła od niej do Chaosu. Obróciła się ku niej, by tchnąć w jej oblicze, w głębi, poniżej niebios [Chaosuj (147,23-148,1).
Kiedy Sophia zapragnęła, by len (płód) przyjął znamię (typos) obrazu i panował nad materią, jako pierwszy wyłonił się zwód Archont w posiaci lwa... który posiadał wielką moc, lec/ nic widział skąd pochodzi (Jałda-baoth)... Gdy Archont ujrzał własną wielkość... widząc jedynie siebie i nic poza wodą i ciemnością, pomyślał, że istnieje sam. Myśl jego wyszła i ukazała się jako duch, który poruszał się tam i /. powrotem po wodzie (148, 1-149. 2).
[149,10-150.26: stworzenie przez Jaldabaoiha sześciu męsko-żcńskich „synów” (Archonlów); ich męskie i żeńskie imiona (wśród nich Sabaoth); stworzenie dla każdego z nich nieba z tronami, mocami, archaniołami, etc.)
Kiedy (z pomocą Pistis) niebiosa zostały mocno osadzone z. ich mocami i wszystkimi porządkami, pycha rozpierała Arcyrodzicicla. Zastępy aniołów składały mu hołd... on zaś chełpił się... i mówił Ja jestem Bogiem../’ (etc., z wykraczającą poza szablon repliką Sophii:) Jesteś w błędzie, Samaclu" — to zaaczy „ślepy boże” - „przed tobą istniał i istnieje nieśmiertelny Człowiek Światłości, który objawi się w twoim stworzeniu (plasma). Ten zdcpczc ciebie... i zstąpisz ze wszystkim, co twoje do matki twej. Głębi.361 Albowiem na końcu twojego stworzenia
261 Schcnkc (op. cit. 251. przyp. 39) zauważa w związku z tym fragmentem, tf. ten (i poprzedni)