WA30850 II109 NARZEDZIA ROLNICZE100 I djvu

[209] NARZĘDZIA ROLNICZE 97

albo sprust. Całe narzędzie nazywa się w języku łotewskim ar-klis, w litewskim arki as. Ryc. następna (ryc. 60 b) przedstawia sochę litewską posiadającą przy narogach uszka, służące do łatwiejszego przecinania zachwaszczonej ziemi. Takie uszka, ausis, występują również przy sochach w południowej Kurlandyi^x. Ciekawą odmianę sochy, będącej właściwie radłem, przedstawia ryc. 60 c. Narzędzie to pochodzi z okolic Friedrichstadt w połudn. Łotwie. Od właściwej sochy łopatkowej różni się ono tylko tem, że posiada

Ryc. 61.

Socha litewsko-totewsko-estońska (wedle Braungarta).

jeden tylko naróg. Brak mu również łopatki i poprzeczki rozpierającej obże. Również w okolicach Dobleuschen miano używać dawniej podobnych narzędzi, które Ulmann nazywa beblis². Służyły te narzędzia do pierwszej uprawy nowin, jednak od dawna wyszły już z użycia, jako mało praktyczne. Narzędzie to przedstawione na ryc. 60 c jest narzędziem obecnie zanikającem. Ryc. 61 przedstawia sochę łopatkową, używaną częściowo na obszarze litewskim, łotewskim i w północnej Estonii³. Na obszarze Estonii, oprócz innych narzędzi, używane są sochy dwojakiego rodzaju. W części północnej wystę-

¹ Bielenstein, Die Holzbauten 471. 472.

* Ibid. 478.

^s Braun gar t, Die Urheimat 161.

Archiwum B. VIII. 2.    14

http://rcin.org.pl