WA30881 I902 SZSTEMATZCYNZ KURS05 I djvu

302 —

przy rozpatrzeniu tej kwestji winniśmy oprzeć się na naturze doborów⁷, właściwych kolejnym fazom rozwoju. Wprawdzie otrzymane wnioski nie są ścisłemi dowodami, ale bądź co bądź będą posiadały pewien stopień prawdopodobieństwa. Otóż wskazany rozwój przeciętnej pojemności mózgów w ciągu dziejów⁷ zgadza się z wnioskami, dedukcyjnie wysnutemi z natury ustrojów dzikiego, barbarzyńskiego i cywilizowanego. W okresie dzikim każdy musi natężać, jak i inni, sw^oje zdolności, ażeby wydrzeć przyrodzie utrzymanie, wszyscy w tej samej mierze ćwiczą umy-s^łowość w sprawach publicznych, wreszcie i sama ruchliwość myśliwskiego bytu przedstawia dobrą szkołę doskonalenia się umysłowego. Podczas niższego barbarzyństwa, wszystkie inne warunki pozostają mezmiennemi, tylko złożoność zadań codziennych wzrasta. Można więc przypuścić, że podczas dzikości i początkowych stadjów barbarzyństw-a postęp antropo-logiczno-uinysłowy dotrzymuje kroku postępowi technicznemu. Stan rzeczy zmienia się z zapanowaniem osiadłego bytu, a w dalszym ciągu cywilizacji. Ruchliwy myśliwy lub pasterz przekształcają się na rolnika, który w późniejszych okresach rozwoju społecznego, np. w okresie pańszczyzny, traci z oczu wszystko, co znajduje się poza obrębem jego niewielkiej osady i kilku zajęć rutynicznych. Jednocześnie wzrasta po. dział pracy i zjawia się z biegiem czasu mnóstwo fachów, wymagających nie inteligiencji, tylko wyprawy ręcznej. W przeszłym stuleciu w fabrykach tkackich Anglji dawano systematycznie zatrudnienie idjotom,