WA308Y0 II10105 POCZATKI SZTUKI125 I djvu

121

jaśnienia, albowiem na australskich wyrobach z drzewa istnieje dość rysunków, wyrytych przy pomocy tych samych środków nieporównanie swobodniej i dokładniej. Skoro niepodobna widzieć źródła tego faktu w umiejętności technicznej Australczyków, należy przypuścić, że rozstrzyga o tym ich wola. Tak jest rzeczywiście. Owe odtworzenia skór są znakami herbowemi, zaś plastyka herbowna zarówno w Australji jak i w Europie, nie dba o praw^dę. Nie zależy tutaj bynajmniej na dokładnym oddaniu postaci kangura lub węża, lecz jedynie, ażeby wyobrazić znak plemienny. Austral-czyk, który po raz pierwszy odtworzył podobiznę skory węża na swej 'tarczy wojennej, starał się zapewne naśladować wzór możliwie wiernie; inni natomiast dbali nie o przy. rodzony pierwowzór lecz tylko o odtworzenie podobizny, która urosła do stanowiska herbu. A ponieważ dążono do nadania znakowi plemiennemu formy łatwej do rozpoznania i ściśle określonej, a nadto nadawano jej przedewszystkim w imię dogodności charakter prostszy, przeto z biegiem czasu podobizna odalała się coraz bardziej od rzeczywistości. W ten sposób powstały w końcu dziwaczne rysunki, w których estetyka widzi dowody na rzecz swej teorji o pierwowzorach gieometrycznycli w zdobnictwie. — Australczycy czerpią niewątpliwie znaki plemienne przeważnie ze świata zwierzęcego; ale zwyczaj ten nie jest wyłączny. Mieliśmy już do czynienia z jednym znamiennym przykładem innego rodzaju, a są to szkice gieograticzne, któremi niektóre plemiona z południa znaczą swój oręż.

Skoro nie wszystkie znaki plemienne przedstawiają postaci zwierząt, tym mniej wolno uważać za znaki plemienne wszelkie zwierzęta spotykane na wyrobach australskich. Nic nie przeczy przypuszczeniu, że krajowcy, odtwarzając częstokroć takie zwierzęta, które nie znajdują się w związku z ich wiarą w kobongów, czynią zaś to jedynie dla celów estetycznych. Osoba, która dostarczała informacji Bulmerowi, brała dla ozdób wątki najrozmaitsze i najdowolniejsze.

Najgorsze jednak rezultaty daje ,,metoda porównaw-cza“, gdy chcemy wnioskować o ,,ukrytym znaczenjW ry-

http://rcin.org.pl