WA308Y0 II10105 POCZATKI SZTUKI138 I djvu

134

staranne różnorodniejsze, naturalistyczne zaś kostn'eją w formach konwencjonalnych i względnie zanikają. Ozdoby roślinne, o ile nam wiadomo, pielęgnuje jeden tylko lud tego szczebla kulturalnego: Dajacy na Borneo,—wprowadzali zaś je tutaj Chińczycy i Indusi. Szukamy ich jeszcze na-próżno nawet na wspaniałych tkaninach peruwiańskich z Ankonu. Natomiast, zdaniem naszym, wyraźnie spostrzec się one dają już na niektórych starożytnych bronzach chińskich, w Egipcie zaś były napewno w użyciu w bardzo zamierzchłej epoce. Pozostałe pierwotne motywy zdobnicze pochodzą z dziedziny techniki, a mianowicie z tej jej gałęzi, której sprzyja i na którą wogóle zezwala nawet koczownicze życie myśliwskie, t. j. ze sztuki koszykarskiej. Ubóstwo i ograniczoność ówczesnych warunków życia umożliwiają jedynie niezbyt wysoki stopień jej rozwoju. Niezmierna płodność estetyczna sztuki tkackiej ujawnia się dopiero w bardziej sprzyjających warunkach kulturalnych, zaś plemiona myśliwskie skorzystały zaledwie z najprostszych i naj-jednostajniejszych Wzorów. Naturalistyczne i techniczne motywy są nietylko naśladowane, ale i przekształcane. Po części kształtom pierwowzorów nadaje się postać bardziej złożoną i doskonalszą w celu podniesienia ich wartości estetycznej. Za przykład mogą służyć wzdzięczne, z wzorów tkackich zapożyczone ozdoby na fajkach i igielnicach z kości u podbiegunowców. Atoli częściej jeszcze upraszcza się wzory pierwotne dla ułatwienia ich wykonania. W ten sposób bez wątpienia powstało bardzo wiele owych dziwacznych tworów zdobnictwa australskiego, których znaczenie na pierwszy rzut oka wydaje się zupełnie zagadko-W3^rm. Dla ułatwienia sobie zadania wykonawcy nadawali z biegiem czasu kształtom naturalnym coraz bardziej ogólnikowy i uproszczony wygląd, tak iż pomiędzy pierwowzorem naturalnym a jego kopią pozostawało jedynie nader dalekie podobieństwo*). Motywy techniczne również często

*) Wspomnieliśmy już, że na tę zamianę wpływają i inne czynniki. Najlepiej można zbadać cały ten proces, obejmujący nie tylko sztukę ludów myśliw-

http://rcin.org.pl