WA308Y0 II10105 POCZATKI SZTUKI161 I djvu

brzymom Kafrom o wspaniale rozwiniętych mięśniach"*). Plastyka buszmeńska wykazuje te same zalety, jakie budzić muszą podziw w pierwotnych rysunkach australskich. Są to: zdumiewająco jasne ujęcie przedmiotu oraz pewność w oddaniu naturalnych kształtów I ruchów. „Cechy charakterystyczne różnych gatunków b)dy tak dobrze uwydatnionej mówi Biittner, „że nigdy nie wahaliśmy się co do znaczenia tej lub owej figury tam nawet, gdzie wpływ powietrza dokonał wielu uszkodzeń¹⁴ **). Pierwszą rzeczą, rzucającą się w oczy w obrazie bitwy; jest niezwykła prawda i żywość, z jaką oddano ruchy ludzi i zwierząt. Osiągnęliśmy te zalety w równie wybitnym stopniu dopiero dzięki fotografji migawkowej. Zresztą zdumiewający ten obraz grzeszy brakiem perspektywy, który uderza powszechnie w plastyce australskiej. Tu jednak brak ów jest wyjątkiem; przynajmniej lepsi rysownicy buszmeńscy znają główne zasady perspektywy. „Godnym uwagi⁴⁴, pisze Biittner, „jest fakt, że w rozmaitych grupach figury, które artysta chciał przedstawić jako bardziej oddalone, narysowane są w wyraźnie zmniejszonych rozmiarach^w. Nieco dalej Biittner wspomina o obrazie, przedstawiającym polowanie na kozły, „na którym wyraźnie można rozpoznać, jak ustawieni w rozległe koło myśliwi osaczają zwierzynę ze wszystkich stron. I w tym obrazie użyty został wspomniany powyżej fortel perspektywiczny, gdyż kozły i myśliwi, stojący w oddaleniu, narysowani byli w znacznie drobniejszych rozmiarach⁴⁴***). Podobnież Hutchinson zapewnia: „Perspektywę i zmniejszenia oddano zgodnie z rzeczywistością. Rysunek, zatytułowany* „Widok wołu lub łosia z tyłu“, wyróżnia się pod tym względem tak korzystnie, że możnaby go uważać za stu-djum lub okaz dla celów szkolnych⁴⁴****).

*) Andree:    Ethnogr. Parallelen, Xeue Folgę 67.

**) Zeits. f. Ethn., X (17).

Zeitschr. f, Ethnol., X (17).

****) Journ. Antrop. Inst. XII, 464. Wprawdzie Baines twierdzi coś wręcz przeciwnego: „fiuszmen nic nie wie o perspektywie i nie ma najmniejszego pojęcia o tym, jak zmniejszyć cokolwiek lub ukryć jeden róg lub członek ciała poza

http://rcin.org.pl