WA308Y0 II10105 POCZATKI SZTUKI223 I djvu

219

rańcza stanowi punkt środkowy całego cyklu baśni; ale pojedyncze opowiadania, zbliżone do siebie treścią, nigdzie jeszcze nie są połączone w poetycką jedność. Bleek dał swemu zbiorowi afrykańskich baśni o zwierzętach tytuł „Reineke-Lis w Afryce Południowej“, właściwie jednak książka jego zawiera tylko surowe materjały do poematu

0    Lisie.

Epos pierwotny czerpie swoją treść z dziedziny, po za którą wogóie cała sztuka pierwotna rzadko wybiega — mianowicie z życia człowieka i zwierząt, które stanowią najbliższy dlań świat. W Australji i Airyce Południowej przeważa epos zwierzęcy; ludy północne czerpią tematy do swych opowieści przeważnie z życia ludzi. „Opowieści Eskimów—powiada Rink — zawierają dokładny obraz tego wszystkiego, co najbardziej uderza ich wyobraźnię, co wydaje się im najbardziej wielkim i pociągającym lub strasznym i wstrętnym zarówno w ich życiu, jak w otaczającej przyrodzie. Niewyczerpanym tematem dla nich jest owa potężna walka o byt, która każe wysoko cenić i podziwiać osobistą odwagę i siłę, uchodzące w ich oczach za konieczne warunki szczęśliwego życia; przeciwnie, myśl o możliwości zabezpieczenia i uprzyjemnienia życia za pomocą środków materjalnych prawie że jest im obcą. Nawet tak-po wszech -ne uczucie jak miłość zajmuje w ich poezji bardzo mało miejsca. Nic dziwnego tedy, że wobec takiego ubóstwa treści

1    takiej prostoty uczuć i dążeń ich utwory poetyckie wydają się nam monotonne i nudne“*).

Epos narodów cywilizowanych przyrównywano do szerokiej, spokoinie płynącej rzeki; epos ludów pierotnych, przeciwnie, podobny jest do wązkiego, wartko pędzącego strumyczka. Jego opowieści posiadają tylko jeden wymiar — długość. Cała uwaga poety i słuchacza skupia się na biegu wypadków, wszystko inne prawie ich nie zajmuje.

*) Rink, 89.

http://rcin.org.pl