WA308Y0 II10105 POCZATKI SZTUKI244 I djvu

240

jak i tańce mimiczne, od których one pochodzą. Np. podczas opisanego powyżej przedstawienia Australczyków „kierownik śpiewał objaśniający tekst do niektórych scen, a kobiety chórem powtarzały przyśpiew pieśni, uderzając w takt kijami w skóry opossuma“*). — Liryka pierwotna — to liryka śpiewana. Słowom pieśni Australczyków, Andama-nów i Eskimów towarzyszy zawsze melodja, a właściwie mówiąc, — słowa towarzyszą tej ostatniej, gdyż melodja odgrywa tu tak dalece przeważającą rolę, że gwoli jej dopuszcza się przestawienienie i kaleczenie wyrazów aż do zupełnego pozbawienia ich wszelkiego sensu. Wreszcie nawet utwory epickie śpiewane są recitatwo, choć co-prawda — nie zawsze. — Widzimy tedy, że taniec, poezja i muzyka tworzą tu organiczną całość, którą -tylko sztucznie podzielić można na części składowe. Chcąc należycie zrozumieć i ocenić działanie każdej z tych trzech sztuk pierwotnych zosobna, pamiętać winniśmy o tym, że występują one zawsze nie każda zosobna, lecz w najściślejszym organicznym ze sobą związku. Z drugiej znów strony niektórzy twierdzą, że muzyka, aczkolwiek zewnętrznie tak ściśle łączy się z poezją i tańcem, co do istoty swej jednak jest zupełnie im obca i że pod względem środków i rodzaju oddziaływania nie daje się porównać z żadną inną sztuką. Nikt nie podkreślił tak dobitnie tej odrębności muzyki, jak Schopenhauer. «Muzyka — powiada on—jest zupełnie niezależną od świata zewnętrznego, ona poprostu świat ten ignoruje; mogłaby poniekąd istnieć nawet wtedy, gdyby go wcale nie było, czego nie da się powiedzieć o innych sztukach:^**). Wszystkie inne sztuki czerpią swój materjał i wzory ze świata zjawisk, z natury; są to sztuki naśla-downicze i obrazowe; muzyka przeciwnie — przynajmniej

*) Lang. — Brough Smyth I, 170.

**) Schopenhauer’s sammtliche Werke, herausgegeben v. Griesebach. I. 340. — Już przed Schopenhauerem gorąco przemawiał za odrębnością muzyki Hoffmann w swej gienjalnej „Kreislerianie". (Kreisleriana. — Hempelsche Ausgabe, V Theil).

http://rcin.org.pl