WA308Y0 II10105 POCZATKI SZTUKI215 I djvu

211

„O co za noga, o co za noga,

Nogi masz, jak u kangura!"

Liryka pierwotna jest równie uboga i nieokrzesana, jak i samo życie człowieka pierwotnego. A jednak te pro-stacze wyrazy prostaczych uczuć posiadają prawdopodobnie dla australskiego lub andamańskiego poety nie mniejszą wartość, niż jakiś subtelny utwór, pełen najwznioślejszych uczuć — dla poety europejskiego. Pieśń zarówno w swej najniższej, jak i najwyższej formie, jest wylewem wezbranego uczucia; dla tego w gruncie rzeczy i w jednym i w drugim wypadku działa na śpiewaka zupełnie jednakowo— oczyszcza go, wyzwala. I najmniej subtelny poeta australski mógłby powtórzyć zą Tassem Goethego:

Łzy dala natura,

Dala nam okrzyk boleści, gdy człowiek Wcale już znieść jej nie może. — Mnie jeszcze Ponad to wszystko — mnie dala w cierpieniu Siłę wyrazu i melodji siłę,

Że tę katuszy mych najgłębszą pełnię Wyjęczeć umiem: o tak! gdzie człowieka Oniemia boleść, tam mnie bóstwo dało Siłę, że umiem powiedzieć, jak cierpię!...

(Przekł. J. Kasprowicza).

Gdy Grey, podczas swego okropnego odwrotu do Perthu, razu pewnego, pomimo ostrzeżeń swego przewodnika tubylca Kaiba, zjadł kilka mięczaków, stanowiących tabu, zabobonny przestrach Australczyka wyraził się w pieśni; Grey słyszał, jak przewodnik do późnej nocy wciąż zawodził:

O, na co on zjadł muszle?

Teraz czarownicy sprowadzą grzmoty i burzę.

O, na co on zjadł muszle?

Koił swój strach pieśnią. „Poezja jest kołysanką, kojącą nasze bóle^w — powiada Stuart Mili.

Ta egoistyczna liryka posiada niewątpliwie pewne znaczenie i dla samego poety; ale jakąż wartość mieć ona może dla innych? — Człowieka pierwotnego mało obchodzą

http://rcin.org.pl