58434 tomI (316)

318 Podstawy fizjoterapii

przeważnie testy (próby) polegające na powtarzaniu w określonym tempie specjalnie dobranych słów, pozwalające ustalić m.in. rodzaj i poziom stwierdzanych trudności.

Badania dodatkowe

Badania dodatkowe są kolejną częścią badania pacjenta, która może wnieść dalsze informacje przydatne w fizjoterapii. Badanie zlecane są indywidualnie i zależnie od potrzeb przeprowadzane w wybranych przypadkach.

Badania laboratoryjne znajdują zastosowanie głównie w odniesieniu do osób z chorobami narządów wewnętrznych - zwłaszcza układu krążenia. Wśród badań dodatkowych stosunkowo najczęściej stosowanych w fizjoterapii można wymienić: określanie OB, badanie morfologii krwi oraz oznaczanie poziomu niektórych enzymów. Często wykonuje się też badania gazometryczne krwi.

Badania radiologiczne obejmują zdjęcia przeglądowe oraz badania specjalne - kontrastowe, warstwowe (tomograficzne) itp. Badania te przeprowadza się zgodnie z powszechnie przyjętymi zasadami ochrony radiologicznej, wśród których na pierwszym miejscu znajduje się zasada ochrony przed zbędnym napromieniowaniem. Współczesna technika rentgenowska ogranicza wprawdzie napromieniowanie do minimum (wydajne aparaty, folie wzmacniające, elektronowe wzmacnianie obrazu, komputeryzacja badań), jednakże badania radiologiczne zaleca się dziś nie częściej niż jest to bezwzględnie konieczne. Pomimo ograniczeń badania te stanowią jeden z najczęstszych rodzajów badań dodatkowych, z jakimi spotykamy się w fizjoterapii. W pulmonologii badania te informują o stanie opłucnej i o powietrz-ności poszczególnych partii płuc. Przeprowadzane w niektórych przypadkach badania kontrastowe (bronchografia) informują dodatkowo o stanie drzewa oskrzelowego. Czasem, chociaż bardzo rzadko, wykonuje się tzw. radiografię dynamiczną, na podstawie której można wnioskować o oddechowych ruchach przepony.

Wśród badań dotyczących układu krążenia warto wymienić kontrastowe badanie naczyń obwodowych (angiografia). Badanie to pozwala na określenie wysokości i stopnia zamknięcia (zwężenia) naczyń obwodowych oraz informuje o stanie tzw. krążenia obocznego. Badania takie mogą dotyczyć też serca, służąc diagnostyce jego wad.

Najwięcej istotnych informacji omawiany rodzaj badań dostarcza jednak odnośnie układu ruchu. Na podstawie badania radiologicznego można bowiem precyzyjnie określić rodzaj i stopień anomalii dotyczących tego układu, zwłaszcza jego części kostno-stawowej. Z pewnym uproszczeniem można przyjąć, że interesują nas trojakiego rodzaju informacje. Po pierwsze, badaniem radiologicznym możemy określić strukturalne zmiany w obrębie tego układu, niepodatne na ćwiczenia (np. bloki kostne, zarośnięcie stawu, deformacje itp.). Drugi rodzaj zmian radiologicznych informuje nas o konieczności zaniechania w danym momencie niektórych