historia sztuki`101

■i

Czasy nowożytne 57

M

k\c. 40. Rafael: Szkoła ateńska. Rzym, Watykan. Stanza della    1509—11.

^-.iłowej architektury; dwie osobistości (Platon i Arystoteles), obramowa* lukiem, o gestach Chrystusa z jakiegoś Sądu Ostatecznego, tworzą tu* "3- narzucający się ośrodek; gromada myślicieli otacza ich symetrycznie po tu stronach, jak apostołowie Chrystusa (ryc. 40). Gesty w obrębie ja* jś rozwiązującej zagadnienie grupy uczonych posiadają tutaj rytmikę iesną, są zrównoważone, jak ruchy taneczne atletów greckich. Michał Anioł zaś nadaje odczuciu natury XV w. nową postać mityczną, każąc Bogu Ojcu unosić się po niebie na podobieństwo obłoku. Niebo czyni on •darogodnem i naturalnem, przedstawiając przy pomocy nowozdobytej itaki perspektywicznej ruchy i gesty potęg nadprzyrodzonych w powie* *ru tak, że, ściśnięte, jak ciężkie chmury niosące burzę, i mimo to boskie — z barokowym, władczym gestem unoszą się one nad ziemią. Podobnie "zezwycięża Michał Anioł kontrast wewnętrznego podniecenia i zewnętrz* zzgo kształtu cielesnego, interpretując nastrój psychiczny jako tragizm du* -za, skazanego na obciążenie własnem ciałem. V grobowcach Medyceu* ?zów spokój pełnego renesansu mamy już tylko w nieruchomości ciężkich :nas cielesnych. Postacie Dnia i Nocy, Poranku i Zmierzchu zdają się wal* rzyć z tą nieruchomością przy pomocy barokowego wysiłku (ryc. 41). Druga faza, pełny barok sensualistyczny, t. zn. używaiący wszystkiemi zmysłami, nie zna już tego rozdźwięku i tragizmu, przytakuje on ciału