historia sztuki`401

Czasy nowożytne 59

Czasy nowożytne 59

Ryc. 42. Rubens: Porwanie córek Leucyppa przez Kastora i Polluksa. Monachjum, Stara Pinakoteka. 1619—20.

Ażeby całkiem stać się rokokiem, musiał styl barokowy jeszcze raz mienić swój teren i rmenieść się z Belgji

Francji, z Rzymu

Paryża. Barokowa ruchomość traci swą -clesność, staje się ete#

■rzną, jak postacie ic “yckie (ryc. 43). Na# z 'ć osłania się znowu zatą, a sztuczności rr >dy rozwiewają ba# rakowe bufiastości na :.kkie stroje koronko#

*~e. O powabach ciała '^pomyka się tylko, jak w gotyku i wszyst# kie gesty i oblicza sta# i się żywe, inteligen#

*    :e i wymowne, kokie#

•ryjne u kobiet, pełne calanterji u mężczyzn.

Obcowanie towarzyskie staje się pełną esprit konwersacją i konwencjo# z -Iną grą, jak w późnym gotyku. Rokoko nie jest najwyższem spotęgo# waniem barokowej ruchomości, lecz najwyższem nasileniem pierwiastków gotyckich baroku, wyzwoleniem, wydzieleniem wszystkich średniowiecz# nych pierwiastków dworskich i najwyższem uduchowieniem. Dopiero z ro#

•    okiem kończy się ostatecznie średniowiecze i barok osiąga swój cel, pole# gający na udaremnieniu raz jeszcze ruchu naturalistycznego i na powrocie

średniowiecza — drogą okólną poprzez renesans baroku. Ale tylko we Francji, kraju gotyku, możliwe było rokoko.

Pełny renesans (pierwsza połowa XVI w.), pełny barok sensualistyczny jńerwsza połowa XVII w.) i rokoko (pierwsza połowa XVIII w.) również nie następują po sobie. Wsuwają się one częściowo w luki czasowe i lo# kalne, które pozostawia rozwój naturalizmu. Między temi fazami brak ciągłości, podobnie jak między fazami naturalizmu. Oba rozwoje przebie# cają obok siebie, choć nie zawsze równolegle w czasie i są oddzielone od siebie w przestrzeni. Co wszakże wypełnia okresy czasu i połacie prze# sirzeni między niemi i obok nich i przywraca ciągłość? Jest to zadanie manietyzmu, który nabrał takiego znaczenia w dziejach sztuki nowszej tyl# ko dzięki temu, że istniały oba szeregi rozwojowe, naturalistyczny i baro# kowy. Manieryzm należy do obu i usiłuje połączyć je ze sobą. Wystę# puje on najsilniej tam, gdzie na podłożu bezkształtnego naturalizmu usiłuje