Zakład
Historii Sztuki Średniowiecznej i Nowożytnej
kryteriom formalnym. Jedyną metodą jej zrozumienia jest teologia ikony. To nie obraz, lecz „okno do nieba". W tych kategoriach winna toczyć się także dyskusja wokół obrazu jasnogórskiego. I oczywiście warto o tym mówić.
W tym świetle rodzi się pytanie, czy nie miewacie konfliktów z konserwatorami w kwestii ikon? Usłyszałem od wielu z nich, że ikon nie należy restaurować, bo one powinny istnieć bez zmian, aż do zatarcia obrazu. Dla historyka sztuki to chyba tragedia?
To. co się dzieje z dziełem sztuki rozumianym jako przedmiot materialny, zawsze jest wynikiem kompromisu pomiędzy praktycznym jego użytkowaniem a ochroną i obowiązującą doktryną konserwatorską. To prawda, że do XIX wieku ikony „brutalnie" odnawiano, pociemniałe lub zatarte wręcz malowano od nowa. Dziś obowiązują inne, profesjonalne zasady konserwatorskie. Oczywiście, ikony także należy zabezpieczać i konserwować. Ikona Matki Boskiej Częstochowskiej była wielokrotnie konserwowana.
Wasz Zakład łączy ogień i wodę: sztukę średniowieczną i nowożytną. Którą z nich Pani bardziej lubi?
Oczywiście średniowieczną. Była to epoka, w której wartości duchowe uzewnętrzniały się w sposób ekstremalny, choć bardzo zróżnicowany. Błędne i niesprawiedliwe jest widzenie tego czasu jako „ciemnego średniowiecza". Gdyby nie średniowiecze, nie byłyby nam znane pisma Arystotelesa. Platona i wielu innych filozofów starożytnych. To w romańskich klasztorach przepisywano traktaty matematyczne i filozoficzne; adaptowano tradycję antyku. Średniowiecze jest pomostem dla tradycji śródziemnomorskiej kultury. Nawiązywali do tej myśli Konrad Hermann. Josef Ade-nauer. Winston Churchill. Charles Andre de Gaulle. a zaowocowała Wspólnotą Europejską i Unią
WYDZIAŁ SZTUK PIĘKNYCH. .79