Grupa 14 IMiR Data 98.03.23	Imię i nazwisko Marek Trybus		Nazwisko prowadzącego
godz. 16.00	Numer ćwiczenia 2	Temat ćwiczenia Badanie materiałów przy użyciu mikroskopów elektronowych	Ocena

Tematyka:

1.) Mikroskop transmisyjny:

- przygotowanie próbek,

- budowa mikroskopu,

- obserwacje w jasnym i ciemnym polu widzenia,

- identyfikacja faz.

2.) Mikroskop skaningowy:

- przygotowanie próbek,

- budowa mikroskopu,

- ocena charakteru przełomu,

- analiza jakościowa i ilościowa składu chemicznego obserwowanych obrazów.

Zarówno mikroskop transmisyjny i skaningowy zaliczamy do mikroskopów elektronowych. W tego typu mikroskopach stosuje się w przeciwieństwie do mikroskopów optycznych wiązkę elektronów zamiast światła białego, co umożliwia uzyskanie dużych powiększeń. Wiązkę elektronów można traktować jako falę, której długość określa się wzorem:

λ=h / m*v

,gdzie: λ - długość fali,

h - stała Plancka,

v- prędkość elektronu.

Z powyższego równania wynika, że długość fali zależy od prędkości elektronów.Aby uzyskać fale o bardzo krótkiej długości, należy stosować odpowiednio duże napięcie, które powoduje odpowiednio silne pole elektrostatyczne.N.p. przy napięciu 100 kV otrzymamy λ=0,004 nm, co umożliwia powiększenie rzedu kilku tysięcy razy.Zdolność rozdzielcza nowoczesnych mikroskopów elektronowych jest rzędu 0,1 - 0,2 nm.

ad. 1) Mikroskop transmisyjny (prześwietleniowy) jest stosowany najczęściej. Podczas jego pracy wiązka elektronów przenika przez badany preparat, a ponieważ elektrony są silnie pochłaniane przez metal, grubość preparatów musi być rzędu 100 nm. Są to tzw. cienkie folie, których otrzymywanie jest dosyć trudne. Z tego względu z powierzchni metalu można wykonać replikę, bardzo dokładnie odwzorującą wszystkie szczegóły płaszczyzny powierzchni, która staje się dopiero przedmiotem obserwacji.

ad. 2) Mikroskop skaningowy umożliwiają badanie powierzchni przedmiotów o bardzo zróżnicowanej topografii, np.: przełomów

---