13830 tomI (279)

Badanie pacjenta dla potrzeb fizjoterapii 281

Ryc. 119. Pomiary zakresu mchów w stawach z wykorzystaniem różnorodnych goniometrów.

wykorzystuje się również rozmaite sposoby dodatkowe, np. chwyt Thomasa, tzw. test ścienny czy pomiary długości względnych kończyn.

Jednym z takich sposobów jest też badanie ruchomości kręgosłupa za pośrednictwem pomiarów linijnych (objaw Schobera, sposób Otta i Wurma czy Molla i Wrighta), a także wykorzystanie pomiarów linijnych do oceny ruchomości palców ręki. W miejscowym badaniu ruchomości po części mieści się również ocena wspomnianego już „czucia końcowego ruchu”. Możemy tutaj, w odróżnieniu od fizjologicznego dla danego stawu zakończenia ruchu, stwierdzić inne jakościowo czucie końcowe ruchu i/lub jego wystąpienie w innym miejscu toru ruchu. Jakościowo stwierdzane zmiany mogą przyjąć postać bardziej „miękkiego” bądź bardziej „twardego” zakończenia ruchu. Towarzyszyć temu mogą zmiany elastyczności otaczających tkanek, lub tkliwość bólowa w końcowym zakresie ruchu. I tak, tkanka bliznowata w obrębie struktur okołostawowych da mniej elastyczne zakończenie ruchu. Takie same zmiany przynosi wzmożone napięcie mięśniowe, lecz da się tutaj wyczuć bardziej elastyczne od poprzedniego, ale mniej miękkie od stanu fizjologicznego zakończenie ruchu. Podobnie wygląda to w przypadku skrócenia struktur łącznotkankowych (w mięśniach, torebkach i więzadłach), które pociąga za sobą bardziej twarde zakończenie mchu, natomiast pojawienie się ciał wolnych w stawie (np. odłamu łąkotki stawowej lub tzw. „myszek stawowych”) przyczynia się do nagłego - twardego zakończenia ruchu, dodatkowo zwykle w zupełnie innym miejscu toru ruchu. W niektórych stanach patologicznych (np. złamaniach, ostrych zapaleniach stawu, znacznych wysiękach), z powodu dużej bolesności stawu, nie sposób będzie ocenić jakość owego czucia zakończenia ruchu.

Obserwowany u danego badanego zakres ruchów w poszczególnych stawach odnosi się zawsze do fizjologicznego zakresu ruchu w każdym kierunku, co stanowi normę względem której określa się wielkość ewentualnego przykurczu czy innego ograniczenia ruchomości. Przy zmianach jednostronnych pewną pomocą