65537 PB040689

176 Higiena i dobrostan zwierząt gospodarskich

*    dostępność materiału przydatnego do budowy gniazda

*    przebywanie w obecności knura.

Dobrostan prosiąt i warchlaków

*    jak najdłuższe przebywanie w obecności matki oraz kontakt z osobnikami rówieśniczymi

*    miękkie, bogate w bodźce podłoże umożliwiające zaspokojenie instynktu poznawczego

*    przestrzeń, w której może przejawiać się wysoka aktywność życiowa młodych osobników.

Funkcja legowiskowa a dobrostan

Bezściołowość w pomieszczeniach dla rosnących zwierząt jest zaprzeczeniem dobrostanu, szczególnie, jeżeli równocześnie występuje prze-gęszczenie obsady w kojcach. Chociaż ustawodawstwo europejskie dopuszcza niektóre rozwiązania funkcji legowiskowo-nawozowej w oparciu o podłogi pełne, szczelinowe i rusztowe, jednak wysiłki skierowane są na rozwiązania alternatywne, którymi są chów na głębokiej ściółce oraz system samo-spławny.

Pozbawienie rosnących świń ściółkowego podłoża na konto ich utrzymywania na podłogach betonowych, szczelinowych lub rusztowych powoduje ograniczenia w manifestowaniu naturalnych dla tej grupy zachowań, jakimi są intensywna eksploracja przestrzeni oraz zabawy z różnego typu przedmiotami lub osobnikami rówieśniczymi. Ograniczenie naturalnej aktywności, jak również możliwości odbierania bodźców czuciowych, węchowych i smakowych na poziomie ryja powoduje u tych zwierząt stany pobudzenia, które przejawiają się z jednej strony w rozwoju reakcji endo-krynnych typowych dla stresu, z drugiej natomiast w stereotypiach, jak walki z przejawami silnej agresji {stress induced agression), czy też wzajemne obgryzanie uszu i ogonów, w obu przypadkach prowadzących do mniej lub bardziej rozległych uszkodzeń ciała. Z licznych badań wynika, że miękkie podłoże na głębokiej ściółce znacznie ogranicza niepożądane reakcje tuczników w porównaniu do świń utrzymywanych na podłogach szczelinowych. Inną behawioralną reakcją świń na zubożenie środowiska w bodźce w następstwie utrzymania bezściołowego jest obniżenie aktywności ruchowej do minimum, apatia, czy też „smutek” zwierząt. Tym stereotypiom tylko w niewielkim stopniu przeciwdziałają takie zabiegi, jak np. wyposażanie kojców w przedmioty rekreacyjne (łańcuchy, klocki, opony, piłki).

Fot. 5.13. Gryzak do zabawy dla świń

W systemie chowu na głębokiej ściółce używa się bardzo dużo słomy, a ponadto nie wszystkie pomieszczenia mogą być w ten sposób zaadaptowane. Dlatego też bardzo ciekawym rozwiązaniem jest system utrzymania świń na pochyłej podłodze (system samospławny), co obrazuje rysunek 5.1.

Rys. 5.1. Schemat kojców samosplawnych (IBMER)

Kojce mają betonowe podłoże, którego kąt nachylenia wynosi ok. 10%. Na wyższym końcu znajduje się automat paszowy do karmienia, a tuż obok pojemnik ze słomą. Na drugim końcu kojca zlokalizowano poidło. Dostępna dla zwierząt przestrzeń zamknięta jest metalową furtką podniesioną ponad powierzchnię podłogi. Tuż za nią znajduje się próg, a dalej korytarz gnojowy, do którego zwierzęta nie mają dostępu. Po zjedzeniu