66479 Stefan Zarski Zofia Drozdowska Kuban KREGOSLUP twoj, moj, nasz s11

Część / - Poznawcza

STEFAN ŻARSKI

I. Jaki jest Twój kręgosłup, dlaczego boli, jakich ma sojuszników, a jakich wrogów?

Poznaj samego siebie (cognosco te ipsum - Sokrates?)

Chcąc poznać swój kręgosłup, jego zalety, wady i wymagania, a także zadania, które spełnia w naszym organizmie, trzeba wiedzieć, jak jest zbudowany i jakie są jego czynności. Aby lepiej zrozumieć zasady właściwego postępowania, należy uprzytomnić sobie, że kręgosłup nie wykonuje swoich zadań w izolacji, lecz -przeciwnie - wykazuje „partnerskie stosunki” z innymi częściami ciała, przede wszystkim z tymi, które służą naszej działalności ruchowej. Wszystko to wymaga przyswojenia sobie podstawowych wiadomości z anatomii i fizjologii, które w ujęciu praktycznym tworzą wspólną dziedzinę wiedzy, zwaną anatomią czynnościową. Wywodzi się ona z bodajże najbardziej osobliwego prawa biologicznego, jakim jest związek struktury i funkcji; jego podstawą jest naturalne uzależnienie i powiązanie budowy anatomicznej z działaniem fizjologicznym. Istniejące w ustroju ludzkim narządy pracują właśnie na zasadzie doboru tworzywa tkankowego do zakresu czynności i odwrotnie - czynności do budowy.

Związek struktury i funkcji spełnia istotną rolę w naszym systemie motorycz-nym, składającym się z wielu narządów ruchu, wśród których poczesne miejsce zajmuje kręgosłup. Organizacja tego systemu polega na współdziałaniu trzech układów anatomicznych;

1) szkieletowego (kostno-stawowego) - będącego elementem biernym, czyli układu, który jest poruszany;

2) mięśniowego - mającego znaczenie czynne, czyli układu, który porusza;

3) nerwowego - który steruje i dysponuje ruchami.

W świetle anatomii czynnościowej mamy tu do czynienia z elementami wykonawczymi (szkieletowo-mięśniowymi), które podlegają zasadom biomechaniki, jak i napędowymi (nerwowymi), które działają według zasad neurofizjologii. W systemie tym należy wyróżnić narządy kończynowe i narząd osiowy, który w powszechnym rozumieniu utożsamiany jest z kręgosłupem.