80596 tomI (327)

Badanie pacjenta di .a potrzeb fizjoterapii 329

test określający podstawową wydolność układu mięśniowego - tzw. Minimal Fitness Muscular Test (Kraus-Weber).

Osobną grupę testów, stanowią testy jak gdyby specyficzne dla rehabilitacji. Na pierwszym miejscu należy wymienić te, które dotyczą czynności życia codziennego, a ich przykładem mogą być testy (tabele) podane przez Grochmala czy Ban-hama. Oceniając (badając) pacjenta zazwyczaj oddziela się kilka grup omawianych czynności. Zwykle badanie obejmuje:

•    czynności związane z przebywaniem chorego w łóżku (np. obracanie się na boki, siadanie i kładzenie się, przechodzenie z łóżka na krzesło i z powrotem, sięganie do przedmiotów leżących na stoliku nocnym itp.);

•    czynności związane z samoobsługą (wszelkie czynności związane z higieną osobistą, ubieraniem się oraz przygotowaniem i spożywaniem posiłków);

•    czynności lokomocyjne, rozmaite próby dotyczące chodu samodzielnego, a w przypadkach tego wymagających - także z różnymi przyborami oraz czynności związane z podróżowaniem. Osobny zestaw prób przeznaczony jest dla osób korzystających z wózka inwalidzkiego;

•    czynności manualne (o różnym charakterze).

Wykonanie każdej z tych czynności oceniane jest kilkustopniową skalą (np. od 0 do 4). Ilość przyznanych za każdą próbę (czynność) punktów zależy od tego, czy badany wykonuje ją samodzielnie, czy też z pomocą specjalnego sprzętu lub innej osoby, albo nie wykonuje jej wcale. W zakresie pośrednim (próby na 3, 2 i 1) liczy się przy tym wielkość koniecznego zaangażowania innej osoby (np. tylko nadzór lub niewielka pomoc albo znaczna pomoc przy zauważalnej tylko współpracy ze strony poszkodowanego). Suma uzyskanych przez badanego punktów określa stopień jego sprawności w zakresie czynności życia codziennego. Ze względu na różnorodność testów stosowanych w różnych zakładach, aby wyniki były porównywalne, zaleca się podawanie wyniku badania nie w punktach lecz w % sprawności (odsetek punktów uzyskanych za wszystkie próby w porównaniu do stanowiącej 100% liczby punktów możliwych do zdobycia). Niedogodność tę łagodzą coraz powszechniej stosowane standaryzowane testy, których przykładem mogą być przedstawione poniżej tzw. „skale udarów”. W swej istocie podobnym do poprzednich jest test lokomocyjny Hoffera. Stanowi on podstawę do dokładniejszej oceny możliwości lokomocyjnych. Szczególna wartość tego testu polega na rozdzieleniu prób (osobnej ocenie) czynności związanych z przemieszczeniem się w obrębie własnego mieszkania i prób dotyczących lokomocji poza nim.

Miernikiem sprawności chodu jest także możliwość przejścia odpowiedniego toru przeszkód oraz czas pokonania tego toru. Jednakże ze względu na rozmaitość powyższych torów, wyniki są porównywalne tylko wśród leczonych w danym (jednym, konkretnym) zakładzie rehabilitacyjnym. Warto też przypomnieć, iż miernikiem sprawności chodu jest również wspomniany wcześniej dystans chromania.